Απαράδεκτα χρόνια. Πού είναι ο Σάντα; πού είναι οι τάρανδοι; αίσχος.

Νέοι Φάκελοι - 09/01/2013

Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος - Ο Γέρων Ευμένιος Σαριδάκης και οι Σχέσεις...

Άγιος Παΐσιος: Ο Θεός αποκαλύπτεται στους λεβέντες

Πολλές είναι οι φορές, που αναρωτιόμαστε, αν ο Θεός εμφανίζεται σε κάποιους...

Ο Θεός αποκαλύπτεται κυρίως στους γνήσια ταπεινούς. Κρύβεται συνήθως από τους υπερήφανους. Ο Θεός αναπαύεται στην πραότητα και στη ταπείνωση. Η ταπείνωση κοντεύει να καταστεί άγνωστη, αχρείαστη και άχρηστη στον κόσμο μας.

Η έξαρση της έπαρσης σήμερα αποτελεί προσόν, δύναμη, κόσμημα, ισχύ, κύρος. Ο γέροντας Παΐσιος ο αγιορείτης έλεγε: »ο Θεός αποκαλύπτεται στους λεβέντες!». Λείπει δυστυχώς πολύ αυτή η πνευματική λεβεντιά και από ορισμένους χριστιανούς μας.

Η όποια χαρά του κόσμου είναι πολύ μικρή μπροστά στη χαρά που χαρίζει ο Χριστός στους πιστούς μαθητές του. Γι’ αυτό είχε δίκιο ο γέροντας Παΐσιος όταν έλεγε: «έχω μια ζυγαριά και από τη μια μεριά βάζω όλες τις χαρές του κόσμου και από την άλλη βάζω τη μισή χαρά μου, και η ζυγαριά γέρνει προς τα μένα!»

Ο Θεός είναι για τα πιο απαιτητικά πνεύματα και μπορεί άριστα να τα ικανοποιήσει. Ο Θεός δεν είναι για λίγους, αλλά για όλους. Αποκαλύπτεται όπως είπαμε σίγουρα στους ταπεινούς.

Απομακρύνεται από τους εγωιστές, τους ορθολογιστές, τους εξυπνάκηδες, τους ψευτοδιανοούμενους. Μάλλον εκείνοι δεν τον θέλουν στη ζωή τους. Αισθάνονται ότι τους ενοχλεί, τους ελέγχει, τους εμποδίζει.

+ μοναχός Μωυσής ο αγιορείτης

http://www.newsbomb.gr/ellada/ekklhsia/story/755343/agios-paisios-o-theos-apokalyptetai-stoys-leventes#ixzz4TGvmz61A

Οι μπερδεμένοι ψυχικά άνθρωποι γίνονται αιρετικοί.

«Οι μπερδεμένοι ψυχικά άνθρωποι γίνονται αιρετικοί. Η αίρεσις όμως είναι σύστημα και, ως σύστημα που είναι, κάνει τους ανθρώπους δραστηρίους, ενεργητικούς, μεθοδικούς. Η Εκκλησία μας όμως δεν είναι σύστημα. Είναι αγάπη, είναι σεβασμός προσώπου, είναι ελευθερία προσώπου, είναι ο Χριστός, είναι το παν.

Για να είσαι μεθοδικός, ενεργητικός, αποτελεσματικός μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, πρέπει να έχεις σωστή σχέση με τον Χριστό. Εάν δεν έχεις σωστή σχέση με τον Χριστό, τότε γίνεσαι σκληρός, δηκτικός, μεσσίας, ζηλωτής, τεμπέλης και χίλια-δυο άλλα πράγματα και το πιο τραγικό είναι ότι όλα αυτά τα ανάγεις σε πνευματικότητα και θεωρείς ότι εργάζεσαι για τον Χριστό, ενώ εργάζεσαι για τον διάβολο και έτσι γίνεσαι χειρότερος από τον αιρετικό».

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ : Από το Σημειωματάριο ενός Υποτακτικού. ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ. ΜΗΛΕΣΙ ΑΤΤΙΚΗΣ. 

eptalofos

proskynitis.

ΣΧΟΛΙΟ: Mιά απίστευτη φωτογράφιση.Μιά απόλυτη ματιά η οποία είδε μαζί τούς οικουμενιστές, τούς αντιοικουμενιστές, τούς αποτειχισμένους καί τούς παλαιοημερολογίτες. Ολους τούς οργανωσιακούς πού κατασπαράσσουν σήμερα τό Κυριακό σώμα. Τούς αληθινούς. Οι οποίοι μέ τόν φανατισμό τους, παράλληλα μέ τούς Μουσουλμάνους Τζιχαντιστές, αφήρεσαν ένα ψηφίο από τόν πλούτο τής παραδόσεώς μας καί αποθεώνοντάς το τό υψωσαν σέ σημαία τής επανάστασής τους. Αυτό είναι η αίρεση εξάλλου, αίρω, αφαιρώ, ένα μέρος καί τό ανάγω σέ όλο. Σήμερα κυματίζουν πολλές επαναστατικές σημαίες γύρω μας. Η " ίνα ώσιν έν", "ο 15ος κανόνας", τό "ημερολόγιο", η "Αγία καί μεγάλη σύνοδος", η "αγαπολογία", τό "τζιχάντ" εναντίον τών απίστων, η"ευχαριστιακή εκκλησιολογία", ο "μαγαρισμός"..... Ζούμε στήν θλιβερή εποχή τών επαναστάσεων τού αντιχρίστου, τών ά-χριστων, πού κληρονόμησε τίς επαναστάσεις τών άθεων τής προηγούμενης εποχής, κομμουνιστών, καπιταλιστών καί επιστημόνων. Ας πάρουμε τά όπλα τής παραδόσεώς μας επιτέλους.  Τόν Κύριο μέ τούς Αγίους Του. Οι Αγιοι συγκροτούν τήν εκκλησία, δέν τήν διαλύουν.

Αμέθυστος

Η ζωή σου πάνω στη γη είναι από παντού στενεμένη. Όλα σε προδίδουν: οι συγγενείς, οι φίλοι, οι γνωστοί, τα πλούτη, οι απολαύσεις των αισθήσεων, το ίδιο το σώμα σου κάποια στιγμή θα σε εγκαταλείψει. Όλα τα στοιχεία της φύσης σε εξαπατούν. Γι’ αυτό φρόντισε να προσκολληθείς μόνο στον Θεό, γιατί Αυτός μόνο είναι Αγάπη.

Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης

ΤΡΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

ΙΕΡΕΑΣ ΤΑ ΛΕΕΙ ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ.

Διάλογος Γέροντος Παϊσίου με προτεστάντη

(Η κατωτέρω συνομιλία του π. Παϊσίου μ' έναν ευλαβή νέο, πού είχε πλανηθεί από τις κακοδοξίες προτεσταντικής αιρέσεως, δημοσιεύτηκε στην ετησία έκδοση "Ο Όσιος Γρηγόριος" της Ιεράς Κοινοβιακής Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους του έτους 1995. 

Ο μακαριστός γέροντας με τις φαινομενικά απλοϊκές απαντήσεις του στις υπαρξιακές ανησυχίες ενός νέου, έσωσε κι αυτή την ψυχή από την απώλεια και τον επανέφερε στην αγκαλιά της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου, Αρχιμανδρίτης π. Γεώργιος μας έδωσε την ευλογία του για την αναδημοσίευση του κειμένου της συνομιλίας αυτής).

Κάποια στιγμή λοιπόν αποφάσισα να πάω στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εξομολογήθηκα και άρχισα να μεταλαβαίνω τακτικά. Είχα όμως πολλά και σοβαρά ερωτηματικά και δεν εύρισκα απάντηση. Επεδίωξα και είχα συναντήσεις με Θεολόγους κληρικούς, και πάλι όμως χωρίς αποτέλεσμα.

Η σοβαρή ασθένεια θέλει μεγάλο Νοσοκομείο.

"Κώστα, όσο κι αν προσπαθήσω δεν πρόκειται να πεισθείς με τίποτα. Θέλεις να καταλάβεις τα μυστήρια του Θεού με τη δική σου λογική. Αυτό δεν είναι ορθόδοξο. Ένα πράγμα μόνο σε σώζει: να έρθεις να πάμε στο Άγιο Όρος. Έρχεσαι;" Ήταν η γνωμάτευση του Αρχιμανδρίτη στον οποίο με οδήγησε ο Θεός, πιστεύω. Αφού συμφώνησα, μου έδωσε πληροφορίες για ένα μεγάλο χειρούργο (δικός μου ο χαρακτηρισμός) που είναι εκεί, και πήγαμε. Το όνομά του είναι π. Παϊσιος. Κάποιος άλλος ευλογημένος γέροντας από τον Πύργο έμαθα αργότερα ότι είπε για μένα: "αν τον δεχτεί ο π. Παϊσιος έχει καλώς, αν όχι, θα χαθεί από την υπερηφάνειά του". Έχει ακόμα δίκιο... Ευτυχώς που ο Χριστός έχυσε το δικό Του αίμα για τις δικές μας αμαρτίες. Δόξα στο άγιο όνομά Του.

θα προσπαθήσω να μεταφέρω όσο πιστά γίνεται την κουβέντα με τον π. Παϊσιο.

Ερώτηση: Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι μόνο ο Ιησούς Χριστός σώzει. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία παρακαλούμε και την Παναγία να μας σώσει. Είναι σωστό;

Απάντηση: Ο Ιησούς είναι ο μοναδικός Σωτήρας. Αυτός πρόσφερε τον εαυτό Του για μας. Άκου τώρα. Αν ήσουν κάποιος μεγάλος με εξουσία και πήγαινες σε μια πόλη με τη μάνα σου, όλοι που θα σε περίμεναν εκεί θα χαιρέταγαν και σένα και την μάνα σου. θα έλεγαν και τα καλύτερα λόγια γι' αυτήν, κι ας μη γνώριζαν τίποτα για την ίδια. Εσύ που θα τ' άκουγες, θα χαιρόσουν, θα καμάρωνες για την μάνα σου. Έτσι κι ο Χριστός χαίρεται και καμαρώνει για την μάνα Του, όταν μας ακούει να λέμε καλά λόγια γι' αυτήν. Κοίτα. Αν μια φτωχιά πήγαινε στη μάνα σου και την παρακαλούσε να σου ζητήσει να την διορίσεις σε μια θέση κι εσύ έκαμνες τη χάρη της μάνας σου, τότε εκείνη η φτωχιά θα έλεγε ότι η μάνα σου την έσωσε, αν και εσύ την διόρισες. Ε, έτσι κι εμείς λέμε η Παναγία να μας σώσει. και ο γιος Της που έχει την εξουσία, αλλά είναι ταπεινός, χαίρεται να μας ακούει να λέμε καλά λόγια για τη μάνα Του.

Ερώτηση: Ο Κύριος δίδαξε να προσευχόμαστε στο Θεό-Πατέρα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία προσεύχεται στη Θεοτόκο και τούς Αγίους που ήταν άνθρωποι. Είναι σωστό;

Απάντηση: Άκου. Όλες οι προσευχές πάνε στο Θεό. Εμείς προσευχόμαστε στην Παναγία και τούς Αγίους, δηλαδή τούς παρακαλούμε να προσευχηθούν και αυτοί στον Κύριο για μας και η προσευχή τους έχει μεγάλη δύναμη.

- Ναι, αλλά... (τον διέκοψα) η Παναγία και οι Άγιοι ήταν άνθρωποι και πέθαναν. δεν μας ακούνε, ούτε είναι πανταχού παρόντες. Μήπως o Θεός θυμώνει να προσευχόμαστε σ' αυτούς; Εδώ είναι μεγάλη η υποχρέωσή μου να τονίσω με κάθε έμφαση αυτό που μου συνέβη. Τη στιγμή που έλεγα τη λέξη "αλλά", ένιωσα να με καρφώνει κάτω στη γη ένα δόρυ και χωρίς να πονάω δεν μπορούσα να κάνω "κιχ", ενώ κάτι άνοιξε μέσα μου και "ρούφηξα" όσα ο άγιος γέροντας μου έλεγε.

- Παιδί μου, συνέχισε, για το Θεό κανένας δεν πεθαίνει. Όταν κάποιος πεθάνει, πέθανε για μας που μείναμε ακόμα στη γη. δεν πεθαίνει για το Θεό. Κι αν αυτός έχει παρρησία κοντά Του, μαθαίνει από το Χριστό ότι τον παρακαλούμε να προσευχηθεί για μας και προσεύχεται, ενώ o Χριστός ακούει και χαίρεται. Η προσευχή του δικαίου έχει μεγάλη δύναμη.

Ερώτηση: Ο Κύριος λέει: "Εγώ είμαι Κύριος ο Θεός σου. μη κάνεις είδωλο, ούτε κανενός ομοίωμα. μη προσκυνήσεις αυτά. Μήτε να τα λατρεύσεις, διότι εγώ Κύριος ο Θεός σου είμαι Θεός ζηλότυπος". Η Ορθόδοξη Εκκλησία προσκυνάει τις εικόνες. Είναι σωστό;

Απάντηση: Ακου. Η μάνα που έχει το παιδί της στον πόλεμο, φοβάται γι' αυτό νύχτα-μέρα. Έχει πολλή αγωνία. Ξαφνικά παίρνει ένα γράμμα από το παιδί της με μια φωτογραφία του μέσα. Όταν τη βλέπει τι κάνει; Την πιάνει στα χέρια της και τη φιλί, τη βάzει στον κόρφο της ν' αγγίξει την καρδιά της. Ε, τι νομίζεις; Αυτή η μάνα με τέτοιο φλογερό πόθο που έχει για το παιδί της πιστεύει ότι φιλί τη φωτογραφία; Το ίδιο το παιδί της πιστεύει ότι φιλί. Το ίδιο πιστεύει και όποιος έχει φλογερό πόθο για την Παναγία και τον άγιο πού προσκυνάει. Δεν προσκυνάμε τις εικόνες γιατί είναι οι εικόνες, αλλά για τούς αγίους. Και αυτούς όχι γιατί είναι τα πρόσωπα που είναι, αλλά γιατί αγωνίστηκαν για το Χριστό. Ο Θεός είναι ζηλότυπος, είναι αλήθεια. Όχι όμως για τούς δικούς Του, αλλά για τον διάβολο. Ο πατέρας δε ζηλεύει τα δικά του παιδιά. Μην ανησυχείς, ο Κύριος χαίρεται όταν σε βλέπει να σέβεσαι και ν' αγαπάς τη Μάνα Του και τούς Αγίους.

Ερώτηση: οι Προτεστάντες..., οι Ευαγγελικοί..., οι Πεντηκοστιανοί...

Απάντηση: Ο Λούθηρος είχε παράπονα από τον Πάπα και δικαιολογημένα. Αν ήταν ειλικρινής, τότε γιατί δεν πήγε στην Ορθόδοξη Εκκλησία από την οποία δεν είχε κανένα παράπονο, αλλά έφτιαξε άλλη "εκκλησία" δική του; Άφησε τους αυτούς. Μην ξαναπάς εκεί. Να πηγαίνεις στην Εκκλησία, να εξομολογηθείς εσύ και η γυναίκα σου στον ίδιο πνευματικό και όλα θα πάνε καλά.

Ερώτηση: Πάτερ Παϊσιε, δεν ξέρω να προσεύχομαι. Πώς πρέπει να προσεύχομαι;

Απάντηση: Να αισθάνεσαι ότι είσαι μικρό παιδί και ο Θεός Πατέρας σου. Άρχισε τότε να του γυρεύεις. Αν του γυρέψεις και τίποτα χαζά πράγματα, μη στενοχωρηθείς, δε θυμώνει. Αυτός κοιτάει την καρδιά σου και θα σου δώσει ό,τι είναι το καλύτερο για σένα. Είναι όπως ένα παιδί πού ζητάει από τον πατέρα του να του αγοράσει μηχανάκι, γιατί πιστεύει ότι μεγάλωσε, και o πατέρας επειδή φοβάται μήπως πάθει το παιδί του κανένα κακό, μπορεί να αργήσει, αλλά στο τέλος του αγοράζει αυτοκίνητο.

Ερώτηση: Όταν προσευχόμαστε είναι καλό να περιμένουμε στην προσευχή μέχρι να αισθανθούμε χαρά; Το κάνω πολλές φορές και μου συμβαίνει.

Απάντηση: Όχι. Τότε θα είναι σαν το παιδί που ζητάει κάτι από τον πατέρα του, όχι για να του το αγοράσει, αλλά για να το χαϊδέψει μόνο.

 Ευχαριστώ και δοξάζω το Θεό πού με αξίωσε να γνωρίσω έναν άγιο άνθρωπο όσο είναι ζωντανός στη γη, να τον συμβουλεύομαι και να προσεύχεται για μένα και την οικογένειά μου.

Αλήθεια πόσο θαυμάσιος είναι ο Θεός. Πόσο πανάγαθος και πολυεύσπλαχνος! Δόξα στο άγιο όνομά Του. Έτσι έγινα - όχι έγινα, μ' έκανε ο Κύριος - Ορθόδοξος Χριστιανός, χωρίς βέβαια να ξεχνώ και κάτι ακόμα που μου είπε o π. Παϊσιος, ότι δηλαδή δίνουμε εξετάσεις κάθε στιγμή...

Περιοδικό ΔΙΑΛΟΓΟΣ τεύχος 12

Από impantokratoros.gr

ΑΚΤΙΝΕΣ

Επικήδειος λόγος για τον Σιατίστης Αντώνιο

Ὁ π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος γιά τούς διαχριστιανικούς διαλόγους

Ἡ Ἁγία Γραφή καί τό ποιμαντικό μας καθῆκον ἐπιβάλλουν τόν ποιμαντικό διάλογο.

Ο διάλογος αὐτός δέν πρέπει νά ἀποβλέπει στόν συγκρητισμό καί στήν ἐναρμόνιση τῆς πίστεώς μας μέ τίς ἐξωχριστιανικές τάσεις καί κοσμοθεωρίες, μέ τήν ἐκτός Χριστοῦ «συνταγή σωτηρίας». Ὁ διάλογος κινεῖται βέβαια στόν πολιτιστικό-φιλοσοφικό χῶρο τῶν ἀνθρώπων στούς ὁποίους ἀπευθυνόμαστε. Ὅμως δέν γίνεται μέ τίς δικές μας δυνατότητες καί μ᾽ ἀνθρώπινα ἐπιχειρήματα, ἀλλά μέ τή δύναμη τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ καί ἀποβλέπει στή μετάδοση τοῦ μηνύματος τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας.

Πρίν μποῦμε σ᾽ ἕνα τέτοιον ποιμαντικό-ἀπολογητικό διάλογο εἶναι ἀνάγκη νά λάβουμε σοβαρά ὑπόψη μας πώς καλούμεθα σέ μία πραγματική «πάλη» καί πώς αὐτή ἡ πάλη ἀφορᾶ «τόν κοσμοκράτορα τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, τά πνεύματα τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις», πού χρησιμοποιοῦν συχνά τεχνάσματα ἀπάτης. Δέν πρέπει νά ἀγνοοῦμε τό δαιμονικό στοιχεῖο, πού ἐκφράζεται μ᾽ αὐτό τό πνεῦμα τῆς ἀπάτης, συνηθισμένο σέ πολλές νέες αἱρέσεις καί παραθρησκευτικές ὁμάδες. Μέ τήν «πανοπλία τοῦ Θεοῦ» πρέπει νά ἀρχίσουμε αὐτόν τόν ἀγῶνα μέ ἕνα καί μοναδικό σκοπό. Νά καλέσουμε τούς ἀνθρώπους νά συμφιλιωθοῦν μέ τόν Θεό· ὄχι νά ἀναζητήσουμε «κοινά σημεῖα», θεμελιωμένα στήν αὐτόνομη προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου γιά «θεογνωσία» ἤ γιά «αὐτοπραγμάτωση».

* Ἀπό τό βιβλίο: π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου, Δρ Θ. – Δρ Φ., Ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων. Προβληματική καί Στρατηγική, Ἀθήνα 1996, σ. 191.

-Περιοδικό ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ τεύχος 111 (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2016)

«ΟΤΙ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ, ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΡΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΦΑΝΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝΕ» (Δ. Νατσιός)

«….Ὅτι ἀρχὴ καὶ τέλος, ὅλα τὰ θεριὰ πολεμοῦν νὰ μᾶς φᾶνε καὶ δὲν μποροῦνε»

Δημ. Νατσιός

      Κάτι συμβαίνει. Δὲν περνᾶ μέρα ποὺ νὰ μὴν μᾶς ἀπειλεῖ μὲ πόλεμο ὁ «βλαμμένος» Τοῦρκος πρόεδρος καὶ …ἡμεῖς ἄδομεν. Ἂν δὲν κάνω λάθος, ἀναθεώρηση τῆς συνθήκης τῆς Λωζάνης, σημαίνει πόλεμος. «Ἐπαχύνθη ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου». Δὲν ἐξηγεῖται ἀλλιῶς. Ἀντὶ νὰ ὁμοφρονήσουμε – «Ἕλληνας ὁμοφρονέοντας …χαλεποὺς εἶναι περιγίγνεσθαι», ἑνωμένοι οἱ Ἕλληνες εἶναι ἀνίκητοι, ἔλεγε ὁ Ἡρόδοτος (Ἱστορία ΙΧ,2)- καὶ νὰ προετοιμαστοῦμε γιὰ τὴν ἐπερχόμενη θανάσιμη ἀπειλή, προσκυνοῦμε ἀκόμη τὴν εὐρωπαϊκὴ δυσωδία καὶ τοὺς ἡμέτερους μνημονιακοὺς λακέδες. Γιατί, ὅμως, λύσσαξε τώρα τὸ ἐξ ἀνατολῶν θηρίο; Γιατί τώρα ἀπροκάλυπτα μᾶς ἀπειλεῖ μὲ πόλεμο καὶ ὀνειροφαντάζεται ὀθωμανικὲς αὐτοκρατορίες; Πιστεύει κανεὶς τὰ σαλιαρίσματα τῶν πολιτικῶν ποὺ μιλοῦν γιὰ ἐξαγωγὴ τῆς κρίσης τῆς Τουρκίας καὶ μετατόπιση τῶν προβλημάτων της; Εἶναι στριμωγμένος ὁ Ἐρντογάν ἤ, ἀντίθετα, αἰσθάνεται πανίσχυρος; Μήπως ὀσμίζεται, ὅπως τὰ θεριὰ τὰ πληγωμένα θηράματα, τὴν θνησιμαία κατάστασή μας καὶ ἑτοιμάζεται νὰ μᾶς κατασπαράξει; Πιστεύει κανείς, ὅτι ἂν μᾶς ἐπιτεθεῖ ἡ Τουρκία, θὰ μᾶς προστατεύσει ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση;
.               Ἡ ἀπειλὴ τοῦ Ἐρντογάν, ὅτι θὰ στείλει 2-3 ἑκατομμύρια μωαμεθανῶν λαθρομεταναστῶν σὲ ποιούς ἀπευθύνεται; Στοὺς Ἰρλανδούς, στοὺς Οὔγγρους ἢ στοὺς Φιλανδοὺς ἢ στὶς μικρὲς Ὀλλανδέζες;
.               Παρένθεση: Ἔχει γραφτεῖ καὶ σὲ τουρκικὲς ἐφημερίδες, ὅτι πρότυπό του εἶναι ὁ Μωάμεθ (Μεχμὲτ) ὁ Πορθητής. Κάποιοι χαζοχαρούμενοι τῶν βορείων προαστίων, τὸ ἐκλαμβάνουν ὡς μία ἀκόμη ἐκκεντρικὴ παρέκκλιση τοῦ Ἐρντογάν. Εἶναι λάθος. Διαβάζω ἀπὸ τὸν Παπαρρηγόπουλο γιὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453: «Κατέναντι (τῶν πολιορκουμένων Ἑλλήνων) παρετάξεν ὁ σουλτάνος ἀλλεπάλληλα τρία σώματα, ὧν τὸ μὲν συνέκειτο (ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὸ πρῶτο ἀποτελοῦνταν) ἐκ νεοσυλλέκτων καὶ ἄλλων ἥκιστα (=ἐλάχιστα) χρησίμων ἀνδρῶν, τὸ δεύτερον ἐξ ἀτάκτων, τὸ δὲ τρίτον ἐν ᾧ ἐτάσσετο καὶ αὐτός, ἀπηρτίσθη ἐκ τῶν γενιτσάρων καί τῆς ἄλλης κρατίστης στρατιᾶς. Καὶ ἐξέπεμψε κατ’ ἀρχὰς τὸ πρῶτον τῶν σωμάτων τούτων ἐπὶ τῷ προδήλῳ (=φανερὸ) σκοπό του νὰ ἐξαντλήσῃ τὰς δυνάμεις τῶν πολιορκουμένων, ἀδιαφορῶν περὶ τῆς τύχης τοῦ συρφετοῦ ἐκείνου». (τόμ. 6, σελ. 373). Ἂς προσέξουμε τὴν τελευταία πρόταση τοῦ μεγάλου ἱστορικοῦ. Ἔστειλε τὸν συρφετὸ ἐκεῖνο «ἀδιαφορῶν» γιὰ τὴν τύχη του, γιὰ νὰ ἐξαντλήσει τὶς δυνάμεις τοῦ Παλαιολόγου. Ἐρωτῶ: Μήπως κάτι παρόμοιο θέλει νὰ πράξει ὁ θαυμαστὴς καὶ μιμητής του, Ἐρντογάν;
.               Τότε βέβαια μὲς στὴν Πόλη δὲν ὑπῆρχαν ἀλληλέγγυοι καὶ λοιπὰ σαπρόφυτα τῆς προοδομανίας, γι’ αὐτὸ καὶ τὰ πράγματα εἶναι χειρότερα σήμερα. Καὶ εἶναι χειρότερα καὶ γιὰ ἕναν ἀκόμη λόγο. Διαβάζω στὴν Ἱστορία τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου τοῦ Θουκυδίδη (Β, 8): «Τότε δὲ καὶ νεότης πολλὴ μὲν οὖσα ἐν ταῖς Ἀθήναις, οὐκ ἀκουσίως, ὑπὸ ἀπειρίας ἤπτετο τοῦ πολέμου». Δηλαδὴ «ὑπῆρχε κατὰ τὸν χρόνο ἐκεῖνο πολυάριθμος νεολαία στὴν Ἀθήνα, ἡ ὁποία, ἐξ ἀπειρίας, ἐπιθυμοῦσε τὸν πόλεμο».
.               Στὴν Τουρκία τὰ μισὰ μέλη τῆς κοινωνίας της εἶναι νεώτερα τῶν 30 ἐτῶν. Διαβάζω ἀπὸ τὸ ἐξαιρετικὸ πόνημα «Θεωρία τοῦ Πολέμου» τοῦ μακαρίτη Παν. Κονδύλη: «Αὐτὴ ἡ πληθώρα διάχυτης καὶ ἀκαταστάλαχτης ἀνθρώπινης ἐνέργειας ζητᾶ νὰ διοχετευθεῖ καὶ μποροῦμε νὰ εἴμαστε βέβαιοι, ὅτι πέρα ἀπὸ ἢ καὶ παράλληλα μὲ τὴν στενὰ ἐννοούμενη οἰκονομικὴ δραστηριότητα θὰ διοχετευθεῖ σὲ δραστηριότητες συναπτόμενες ἄμεσα ἢ ἔμμεσα μὲ τὸν προσδιορισμὸ καὶ τὴν ἔμπρακτη προάσπιση τῆς τουρκικῆς ταυτότητας καὶ τὴν θέση της μέσα στὸν κόσμο. Μόνον ἐκεῖ ὅπου κοχλάζει νεανικὸ αἷμα γεννιοῦνται ἰδέες ἱκανὲς νὰ κινητοποιήσουν μάζες, ὅσο “πρωτόγονες” κι ἂν φαίνονται αὐτὲς στὰ μάτια φθινόντων γειτόνων, ἐκλεπτυσμένων ἀπὸ τὴν ξαφνικὴ εὐζωία ἢ διανοουμένων ποὺ ἐξ ἐπαγγέλματος παράγουν ἰδεολογίες τοῦ εἰρηνιστικοῦ εὐδαιμονισμοῦ ὑπὸ τὶς διαφορετικὲς μορφές». (ἔκδ. «Θεμέλιο», σελ. 388).
.               Στὴν Τουρκία «κοχλάζει» νεανικὸ αἷμα, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἐρντογὰν στέλνει στὴν φυλακὴ ὅσους θέλει, ὑπάρχει ἄφθονο καὶ «φθηνὸ» κρέας γιὰ μακέλλεμα. Ἐδῶ τὸ νεανικὸ αἷμα σπανίζει καὶ ὅσο ἀπέμεινε ἢ φεύγει στὰ ξένα ἢ προγραμματίζει τὴν ἀγορὰ τοῦ νέου κινητοῦ. Τόσα χρόνια τὸ ἐθνομηδενιστικό, προδοτικὸ κηφηναριὸ ἐνσταλάζει στὰ σχολεῖα τὰ δηλητήριά του, τώρα δρέπουμε τοὺς καρπούς, πράγμα ποὺ δὲν ξεφεύγει ἀπὸ τὰ ἄγρυπνο βλέμμα τῆς Τουρκίας. Φρόντισαν καὶ τὰ τηλεοπτικὰ σκύβαλα νὰ ἐνσπείρουν τεχνηέντως καὶ τὸν φόβο ἔναντι τῆς «συμμάχου καὶ φίλης» γείτονος, ἡ ξαφνικὴ εὐζωία, ἡ περιρρέουσα ἠθικὴ κατάπτωση, τὸ σάπισμα μὲ τὴν προβολὴ καὶ διαφήμιση ὅλων τῶν διαστροφῶν καὶ «Λατίνοι, Νορμανδοί, Κέλτοι, Μογγόλοι, Τοῦρκοι./ Νά! Μὲ τὸν Πάπα τὸ σταυρό, μὲ τὸ ἄστρο τοῦ Σουλτάνου/ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου πρόδρομος καὶ ὁδηγητής. Ἀδέλφια/Καὶ ἡ Πόλη καὶ ἡ κοσμόπολη ζωστή. Παρμένη. Πάει, πάει…» (Κ. Παλαμᾶς, «Ἡ φλογέρα τοῦ βασιλιᾶ»).
.               Τὸ 1821 ἱερούργησε ὁ Ἑλληνισμὸς τοὺς πόθους τους, διότι ἔλαβε συνείδηση τῆς Ἐλευθερίας του πρὶν τὴν ἀποκτήσει καὶ ἐξωτερικά. «Ἡ ζωὴ ποὺ ἐκάναμε μᾶς ἐβοήθησε στὴν Ἐπανάσταση. Διότι ἠξεύραμε τὰ κατατόπια, τοὺς δρόμους καὶ τοὺς ἀνθρώπους. Ἐμάθαμε στὴν πείνα, τὴ λέρα, τὴν κακοπάθεια. Ἐσυνηθίσαμε νὰ καταφρονοῦμε τοὺς Τούρκους», λέει ὁ Θόδωρος Κολοκοτρώνης στὴν «διήγησή» του. Τώρα ἐσυνηθίσαμε νὰ φοβόμαστε τοὺς Τούρκους, γιατί ἡ τρυφὴ καὶ ἡ καλοπέραση δὲν γεννοῦν Κολοκοτρώνηδες, ἀλλὰ κιοτῆδες. Ὁ τουρισμός, ἡ βαριὰ μας βιομηχανία, ὅπως διατείνεται ὁ κάθε τιποτολόγος, τρέμει στὸ ἐνδεχόμενο θερμοῦ ἐπεισοδίου στὸ Αἰγαῖο. Αὐτὴ ἡ προοπτικὴ ἐπιδεινώνει τὴν ὑποτέλεια καὶ ἡττοπάθειά μας. Εἰρήνη, πάσῃ θυσίᾳ, ἀρκεῖ τὰ rooms to let καὶ οἱ ξαπλῶστρες τῆς Μυκόνου νὰ εἶναι σὲ 100% πληρότητα. Ἡ καταστροφή τῆς ἑλληνικῆς γεωργοκτηνοτροφίας, ὁ ὑπερδανεισμὸς τῶν Ἑλλήνων συντέλεσαν καίρια στὴν ἐπιδείνωση τοῦ αἰσθήματος φιλοπατρίας. Εἶναι γνωστό, ὅτι ἡ κατοχὴ γῆς, ἡ ἰδιοκτησία τονώνει τὸ ἐθνικὸ αἴσθημα λόγῳ προσωπικοῦ γοήτρου καὶ ἀλληλεγγύης πρὸς τὴν πατρίδα. Νιώθουμε «γιὰ τὴν πατρίδα μας στὰ σπλάχνα χαλασμό» (Βαλαωρίτης), ὅταν διακονοῦμε τὴν γῆ της καὶ τὰ ρόδινα ἀκρογιάλια της, μὲ τὸν ἱδρώτα τοῦ προσώπου μας. Τὰ κόκκινα δάνεια, οἱ ὑποθῆκες καὶ οἱ ….. «μαῦρες Παρασκευὲς» γεννοβολοῦν «πουρκουάδες».
.              «Οἱ μετριότητες, ὑπομετριότητες, καὶ ἀνθυπομετριότητες ποὺ συναπαρτίζουν τὸν ἑλληνικὸ πολιτικὸ καὶ παραπολιτικὸ κόσμο δὲν ἔχουν τὸ ἀνάστημα νὰ θέσουν καὶ νὰ λύσουν ἱστορικὰ προβλήματα τέτοιας ἔκτασης καὶ τέτοιους βάθους, ἴσως καταρρεύσουν ἀκόμη καὶ στὴν περίπτωση, ὅπου θὰ βρεθοῦν μπροστὰ στὴ μεγάλη ἀπόφαση νὰ διεξαγάγουν ἕναν πόλεμο», ἔγραφε ὁ Κονδύλης στὸ προαναφερθὲν πόνημά του. Ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει ὅτι τέτοιες ἔκτασης προκλήσεις μᾶς ὁδηγοῦν σὲ …ἀλησμόνητες πατρίδες.

christianvivliografia

Η απάντηση του παπα Ανδρέα στον Κ. Ζουράρι για τα νησιά

 

Με ιδιαίτερα καυστική γραφή απάντησε ο παπα Ανδρέας Κεφαλογιάννης στον υφυπουργό Παιδείας Κ. Ζουράρι και στην αναφορά του για τα νησιά της Ελλάδας.

Στην σελίδα του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ο παπα Ανδρέας έγραψε:

Η δική μας σχέση με τα νησιά.

Τα νησιά της Πατρίδας μου, οι νησιώτες αδερφοί μου, οι εκκλησιές μας στα βράχια τα όρη και τις ακρογιαλιές της ακριτικής νησιωτικής πατρίδας μου, τα σχολειά και τα σπίτια που μεγάλωσαν έλληνες του πόνου της αλμύρας και του ήλιου, δεν περιμένουν από κανέναν υφύ.... να νιώσει την απόλυτη υφή τους και την απόλυτη αλήθεια τους. Πράγματα και αισθήματα, εικόνες και ντοπιολαλιές που εμείς ως Έλληνες, ως Κρητικοί, ως Ορθόδοξοι μα πάνω από όλα ως αδέλφια και συνάνθρωποι, όλα αυτά τα χαρίσματα ζωής και θεού, τα νιώθουμε τα υπερασπιζόμαστε, τα ακουμπάμε και πολεμάμε με κάθε τρόπο για την υπεράσπιση τους. Κανείς υφύ... δεν έχει αποκτήσει ούτε το "πλεονέκτημα" ούτε την "αξιοσύνη" να λαλεί τη γλώσσα που προκαλεί αρνητισμό, διχασμό, μα πάνω από όλα απελπισία σχετικά με το πόσο αυτά αξιολογούνται από ανθρώπους της πολιτικής που έχουν τις τύχες της χώρας στα χέρια τους... είτε προς το παρών είτε 'όχι. Ας είναι ευλογημένη η συγνώμη τους όποτε αυτή και αν κατατεθεί με ταπεινότητα στο λαό μας.

πηγή

ΓΕΛΛΑΣ - Ο ΣΚΟΤΑΔΟΨΥΧΟΣ

Ζήτω η επανάστα! (χέστα κι άστα...)

Η μικρή Δαυιδούλα ψάλλει το "Χριστός γεννάται, δοξάσατε".

Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί είναι πράγματι Φιλέλληνες;

«Μόνο ο Ιω. Καποδίστριας, λόγω των ουσιαστικών σχέσεών του με την Ορθοδοξία, τήρησε εφεκτική στάση…»

ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ;

«Oι πολιτικοί Ηγέτες μας έμαθαν να στηρίζουμε «την πάσαν ελπίδα μας», στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα τα σημερινά αποκαλυπτήρια της Ενωμένης Ευρώπης και την απογοήτευση του Έθνους, με εξαίρεση τους συνειδησιακά ταυτισμένους μαζί της, τη «δυτική παράταξη» των ευρωπαϊστών».

 Του πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνού

Το μελέτημά μας αυτό δεν έχει την πρόθεση να είναι a priori καταδικαστικό και απορριπτικό, αλλά κυρίως ερμηνευτικό και αναθεωρητικό κάποιων παγιωμένων και αμετακίνητων θέσεων, που επιβλήθηκαν στο Έθνος, αναπαραγόμενες μέσω της σχολικής παιδείας. Επιδιώκει να διεισδύσει στο φαινόμενο του φιλελληνισμού-παράγοντα μεγάλης σημασίας στο αγωνιζόμενο για την παλιγγενεσία του Ελληνικό Έθνος κατά τη Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση (1821). Στόχος της είναι να συμβάλει σε μια ρεαλιστικότερη αποτίμηση των όρων Φιλελληνισμός και Φιλέλληνες. Την ευστοχότερη σημασιοδότηση των όρων αυτών προσφέρει η κορυφαία σήμερα -κατά την δική μου εκτίμηση- έκφραση της ελληνικής λεξικογραφίας, το «Λεξικό» της Νέας Ελληνικής Γλώσσας» του καθηγητού Γεωργίου Μπαμπινιώτη: Φιλελληνισμός: «Ιδεολογική και πολιτική κίνηση, που αναπτύχθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες και στην Αμερική, και αποσκοπούσε στην ηθική και υλική ενίσχυση των Ελλήνων πριν και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821». Φιλέλληνας: «Κάθε ξένος, που υποστήριξε την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και ενδεχομένως αγωνίσθηκε ο ίδιος στο πλευρό των επαναστατών»1. Όταν δεν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, τα πράγματα οδηγούνται στην άρνηση, που εξέφρασε στο θέμα αυτό ο μακαρίτης Κυριάκος Σιμόπουλος, που συνοψίζεται στον απόλυτο αφορισμό του: «Φιλελληνισμός του 1821: ένας ξενόφερτος μύθος»2. Πρόκειται για ατεκμηρίωτη υπερβολή η, ως κάποιο σημείο, ανταποκρίνεται στην ιστορική αλήθεια; Αυτό θα ανιχνευθεί στη συνέχεια.

Ποιά ήσαν τα αίτια του Φιλελληνισμού

Με το θέμα έχουν ασχοληθεί πολλοί ερευνητές, ευσύνοπτα όμως τα απαριθμεί ο αείμνηστος διδάσκαλός μας Νικόλαος Τωμαδάκης3: Ο θαυμασμός προς τον αρχαίο κόσμο, το ομόθρησκο των Ελλήνων (η χριστιανικότητα), η διεθνής φιλανθρωπία, ο φιλελευθερισμός, ο ρομαντισμός, προσωπικές φιλοδοξίες και η ζωτικότητα του Νέου Ελληνισμού. Οι ερευνητές του θέματος συγκλίνουν στην προτεραιότητα του πνεύματος του ρομαντισμού4. Η συμπαράσταση στην Ελληνική Επανάσταση θα εκδηλωθεί όχι μόνο με λόγια, αλλά και με συγκεκριμένες ενέργειες: εράνους η και με αποστολή εθελοντών.

Οι κινήσεις όμως αυτές του ευρωπαϊκού και αμερικανικού κόσμου χρειάζονται ως ένα βαθμό την απομύθευσή τους. Διότι γίνεται και εκ πρώτης όψεως φανερό, ότι ο ρομαντισμός των τρεφομένων από τα μέσα του 18ου αι. με αναφορές στην εύκλεια των κλασικών χρόνων και το κλασικό ιδεώδες, κυρίως στον γερμανικό χώρο, οδηγούσαν σε ένα φιλελληνισμό, παράγωγο του δικού τους οράματος για την ελευθερία, και στην ουσία, «άσχετο τόσο προς την αρχαιότητα, όσο και με την σύγχρονη Ελλάδα»5. «Με τη σημαία του φιλελληνισμού οι Γερμανοί μάχονταν για τη δική τους ελευθερία»6.

Η έξαρση του ρομαντικού συναισθηματισμού όμως είχε και την αρνητική πλευρά της. Οι κατερχόμενοι στην αγωνιζόμενη Ελλάδα, όχι σπάνια, απογοητεύονταν από την άμεση επαφή με τους επαναστατημένους Έλληνες, διότι δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν σ’ αυτούς την εικόνα των αρχαίων, που είχε κατασκευάσει η Δύση7. Άλλωστε την αναμφισβήτητη φιλική τους διάθεση περιόριζε σημαντικά η σχέση του Ελληνισμού με την Ορθοδοξία, που υποστασίωνε μια κοινωνία διαμετρικά διαφορετική προς τις δυτικές κοινωνίες, διαμορφωμένες στο πλαίσιο άλλων χριστιανικών -και στην ουσία αποχριστιανοποιημένων παραδόσεων. Η Ορθοδοξία, ως πίστη και ζωή δεν έπαυσε ποτέ να είναι το πρόβλημα των Δυτικοευρωπαίων8. Κατά τον Γ. Ιακωβάτο, (1813-1882), ρωμηό πολιτευτή της εποχής, «ο ξένος ποτέ δεν ωφέλησε  ἡ εναντία γνώμη δείχνει πως και Ρωμαίοι και ξένοι, και ταξειδιώταις και μη ταξειδιώταις, δεν καταλαβαίνανε τι πάει να πη έθνος ένα σώμα, και ξεχωριστά το Ρωμαίικο δια τη θρησκεία του, τον τόπο του, τα ήθη του και τη ζωή του»9. Ακόμη και για τον ιδρυτή της Ιονίου Ακαδημίας (1824) και βαπτισμένο Ορθόδοξο10, λόρδο Φρειδερίκο-Δημήτριο Γκίλφορδ11, θα δηλώσει απερίφραστα: «Ο μιλόρδος αγάπαε τους Έλληνες (=τους αρχαίους) περισσότερο από τους Ρωμαίους (=τους νέους)   μάλιστα εκεινών των παλαιών η αγάπη τον έκαμε ν’ αγαπήση εμάς τους νέους. Δια τούτο οι σκοποί του δεν επροερχόντανε από αρχή να δώση μέσα να ελευθερωθή το γένος, δια τούτο δεν του ήρεσε να το ιδή ελεύθερο  μόνε ήθελε να αισθάνεται τη λύπη να του χαϊδεύη το ζυγό, δια να παρηγοριέται μοναχός του με ταις ευεργεσίαις, που του έκανε. Ο Μιλόρδος, με όση καλή καρδιά και αν είχε, εγεννήθηκε Ιγγλέζος κ’ ετούτο φθάνει»12. Ο Ευρωπαίος δηλαδή είναι αδύνατο να δει τους Έλληνες διαφορετικά, έστω και αν γίνει Ορθόδοξος!

Η εντύπωση για τον Φιλελληνισμό και τους Φιλέλληνες, που διεμόρφωσε ο ελληνικός κόσμος ακριβώς στο σημείο αυτό χωλαίνει, όταν μάλιστα δεν διαθέτει τις ρωμαίικες, ορθόδοξες δηλαδή, προϋποθέσεις του Ιακωβάτου και των ομοφρόνων του Ορθοδόξων.

Οι κάθε είδους φιλελληνικές εκδηλώσεις εκλαμβάνονται ως κατάφαση και αποδοχή ολόκληρης της ελληνικότητας, συνεπώς όχι μόνο της κλασικής αρχαιότητας, αλλά και της σύγχρονης ορθόδοξης Ελλάδας, με όλο τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό της13. Ας αφήσουμε δε, ότι «η φιλελληνική κίνηση, που συγκλόνιζε ακόμη και τις λαϊκές μάζες, δεν είχε καμμιά σχέση με την Ελλάδα, αλλ’ αποτελούσε διαμαρτυρία κατά του δικού τους απολυταρχισμού»14. Εξ άλλου, στην έκφραση φιλελληνικών διαθέσεων δεν έλειπαν και ιδιοτελείς στόχοι, που τις ενσάρκωναν άνεργοι στρατιωτικοί και κάθε είδους τυχοδιώκτες. Δεν είναι, βέβαια, δυνατόν να απολυτοποιηθεί αυτή η θέση, αλλά δεν παύει να τεκμηριώνεται άπό πολλά παρόμοια περιστατικά15.

Είναι όμως πάλι γεγονός, ότι «είτε προφάσει είτε αληθεία» (Φιλιπ.1,18) η μεγάλη πλειοψηφία –και κατ’ αυτόν τον αποδομητή Σιμόπουλο- των ευρωπαϊκών λαϊκών μαζών «στάθηκε ομόφωνα στο πλευρό του μαχόμενου Ελληνισμού. Η Ελληνική Επανάσταση γι’ αυτές δεν ήταν μια πτυχή του Ανατολικού Ζητήματος, που απασχολούσε τα ανακτοβούλια και τους διπλωμάτες. Άγγιξε συναισθηματικά ευρύτερα στρώματα, έγινε σύμβολο και οραματισμός»16. Ο Φιλελληνισμός των Ξένων, πάντως, ιδία των κρατικών παραγόντων η όσων τελούσαν σε άμεση εξάρτηση από τις δυτικές κυβερνήσεις, εξυπηρετούσε, κατά κύριο λόγο, τα ξένα κρατικά συμφέροντα. Ακόμη και στα ευρύτερα λαϊκά στρώματα, όχι σπάνια, το ίδιο ίσχυε, με την έννοια, ότι τα συμβαίνοντα στην Ελλάδα ήταν μια ανυπέρβλητη πρόκληση ανθρωπιάς, αγνοώντας όμως την ελληνορθόδοξη πραγματικότητα, ενεργούσαν με βάση τα δικά τους διαφέροντα, μετακενώνοντας, μαζί με την οποιαδήποτε βοήθεια, τα δικά τους πολιτισμικά δεδομένα στην καθ’ ημάς Ανατολή. Διατυπώθηκε και η αξιοπρόσεκτη θέση, ότι «ο φιλελληνισμός ίσως ήταν παγίδα της αποκοπής των Ελλήνων της Τουρκοκρατίας, από τους νόμιμους δεσμούς τους με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία»17.

Μια αδυναμία με συνέπειες

 Ότι ο Φιλελληνισμός των ξένων, εις την πραγματικότητα, εξυπηρετούσε , κατά κανόνα, τα δικά τους συμφέροντα, δεν είναι εύκολο να αμφισβητηθεί. Ούτε όμως μπορεί και να χαρακτηρισθεί ως κάτι «μεμπτόν». Αυτό επισημαίνει ο Σπ. Μαρκεζίνης στην «Ιστορία» του18, αναφερόμενος σε μια εγγενή αδυναμία του Έθνους μας, που είναι το μόνιμο αδύνατο σημείο της εξωτερικής μας πολιτικής. Πρόκειται για την ευπιστία μας και τη στήριξη των εθνικών μας στόχων και ελπίδων στους κατά φαντασίαν, συνήθως, «Φιλέλληνες», με επίκεντρο τις ξένες Κυβερνήσεις. Μειονέκτημα αυτό της πολιτικής μας ηγεσίας, που αναζητεί φιλέλληνες, διότι δεν μπορούμε να σταθούμε χωρίς αυτούς! Ας μη λησμονούμε την μακρά πίστη του Γένους μας στη μεγάλη Χριστιανική Δύναμη, το «ξανθόν γένος», ποικιλοτρόπως νοούμενο, που θα απελευθέρωνε τους «ραγιάδες»19. Αυτό όμως γέννησε τη νεώτερη ξενομανία μας20. Έτσι όμως, αφ’ ενός μεν ευνοούμε τις πολιτικές επιδιώξεις των ξένων, αφ’ ετέρου δε καθιστάμεθα άμεσα η έμμεσα όργανά τους.

Είναι γεγονός, ότι ο ακαταλληλότερος χώρος για την αντικειμενική εκτίμηση και αναγνώριση φιλελληνισμού και φιλελλήνων είναι η κρατική διπλωματία. Όταν λείπει ο ρεαλισμός, κραταιώνεται η ξενομανία και η επιδίωξη της ξένης «προστασίας». Εξ άλλου, η απόδοση του τίτλου «φιλέλλην» σε ισχυρές συμμαχικές πολιτικές προσωπικότητες, συνήθως εξυπηρετούσε, και όχι μόνο το ’21, σκοπιμότητες κάθε είδους χωρίς αντίκρυσμα στην πραγματικότητα. Τον 19ο και κυρίως τον 20ον αι. θα γίνει καθαρά αντιληπτό πως από την ξενομανία φθάνουμε κατ’ ευθείαν στην μεταβολή μας σε «δορυφόρους» των Μεγάλων21. Αυτή την αναπόφευκτη εκτροπή στην κατανόηση του φιλελληνισμού επισημαίνει και ο δόκιμος και στην Ιστορία, μακαριστός π. Ιω. Ρωμανίδης: Κατά την προπαγάνδα των Νεογραικών, λέγει, «όλος ο κόσμος, και κυρίως η Ευρώπη και η Αμερική, είναι πλήρης από φιλέλληνες, οι οποίοι θαυμάζουν τόσον πολύ τους σημερινούς αρχαίους Έλληνας, ώστε να ζητούν οι ίδιοι την ευκαιρίαν να βοηθήσουν την μικράν, αλλ’ έντιμον και ένδοξον Ελλαδίτσαν να προοδεύση και να γίνη πάλιν ένδοξος». Κατά τον ίδιον όμως «δεν υπάρχουν οι φιλέλληνες της νεογραικικής μυθολογίας και ονειροπολήσεως»22. Και καταλήγει: «Δυστυχώς ο μύθος των ξένων φιλελλήνων είναι μία ψυχολογική ανάγκη του Γραικύλου, ο οποίος φοβείται να είναι κράτος χωρίς μανούλαν και πατερούλην. Ο Γραικύλος θέλει όχι συμμάχους, αλλά γονείς… δια την προστασίαν του νηπίου Έλληνος»23. Δεν είναι άλλωστε ούτε άγνωστη, αλλ’ ούτε και αδύνατη, η μετάπτωση από την συμμαχία στη δουλεία.

Σε κάθε εποχή η ανάθεση των προβλημάτων του Έθνους στους οιουσδήποτε Ξένους είναι δείγμα παρακμής. «Ξενοφοβία» και «ξενομανία» συνιστούν την ιδεολογική πόλωση του ελληνικού 19ου αιώνα. Κάτι ανάλογο διαπιστώνεται στις ημέρες μας με την αποκάλυψη του αληθινού προσώπου της Ενωμένης Ευρώπης, στην οποία οι πολιτικοί Ηγέτες μας έμαθαν να στηρίζουμε «την πάσαν ελπίδα μας», με αποτέλεσμα τα σημερινά αποκαλυπτήρια της Ενωμένης Ευρώπης και την απογοήτευση του Έθνους, με εξαίρεση τους συνειδησιακά ταυτισμένους μαζί της, τη «δυτική παράταξη» των ευρωπαϊστών.

Η ανακήρυξη των φιλελλήνων

 Ο χαρακτηρισμός των Ξένων ως φιλελλήνων γίνεται σε δύο επίπεδα, το επίσημο πολιτικό-διπλωματικό και το ευρύτερο λαϊκό. Η κρατική ηγεσία χαρακτηρίζει ξένα ηγετικά πολιτικά πρόσωπα ως φιλέλληνες, ανώτερους υπαλλήλους ενός συμμάχου Κράτους η προσωπικότητες του επιστημονικού η του οικονομικού χώρου, που με τη στάση και τις ενέργειές τους ωφέλησαν με ιδιάζοντα τρόπο το Έθνος. Η πρόκριση αυτή διαχέεται στο ευρύ στρώμα του λαού με τα υπάρχοντα μέσα πληροφόρησης και επικοινωνίας. Το βασικό κριτήριο στις περιπτώσεις αυτές είναι η παροχή ωφελείας στους αγώνες και τις ανάγκες του Έθνους. Σπάνια όμως στις περιπτώσεις αυτές ελέγχονται, η μπορούν να ελεγχθούν, τα αληθινά κίνητρα των τιμωμένων προσώπων. Η κρατική εξουσία, συνήθως, στις αποφάσεις της κινείται διπλωματικά, υπεισέρχονται δε διάφοροι αθέατοι παράγοντες και σκοπιμότητες παντός είδους, που καλύπτονται με το γνωστό επιχείρημα: «δια το συμφέρον του Έθνους». Έτσι δεν είναι περίεργο να «κατασκευάζονται» συχνά φιλέλληνες, ως αποτέλεσμα αποφάσεων αυθαιρέτων και σκοπίμων. Οι οποιοιδήποτε όμως Ξένοι ποτέ δεν παύουν να επιδιώκουν ο,τι ευνοεί πρώτιστα αυτούς τους ιδίους και την πολιτική της Χώρας τους. Σπανιώτατα θυσιάζει κάποιος τα δικά του ατομικά η κρατικά συμφέροντα για τα συμφέροντα των άλλων, και μάλιστα των μικρών, που στηρίζονται στη βοήθειά του. Άρα από την συμμαχική συνεργασία ως τον κατ’ ουσίαν φιλελληνισμό υπάρχει μεγάλη απόσταση. Και είναι γεγονός, ότι στα δύο πρώτα χρόνια του αγώνα υπήρξε γνησιότερος φιλελληνισμός, ως ανθρωπισμός, που από το 1823 και ως το τέλος του Αγώνα δίνει τη θέση του σε πράκτορες, κατασκόπους και τυχοδιώκτες24.

Έτσι οδοί της ελληνικής πρωτεύουσας έχουν αφιερωθεί σε κατασκόπους η Μισέλληνες25. Από τις πιο αινιγματικές μορφές Φιλελλήνων είναι ο Λόρδος Βύρων (1788-1824). Οι γνώμες γι’ αυτόν διχάζονται. Στο λεξικό Μπαμπινιώτη καταξιώνεται: Ο λόρδος Μπάϋρον υπήρξε από τους γνωστότερους (φιλέλληνες), άλλοι, όπως ο Απ. Βακαλόπουλος, τον βλέπουν πολύ θετικά περιγράφοντας το τέλος του με έντονο συναισθηματισμό26. Ο Γ. Ιακωβάτος, αλλά και άλλοι, δεν διστάζουν να παρουσιάσουν τα σκοτεινά του σημεία, που γνώριζαν οι σύγχρονοί του. «Ο Μπάϋρον αγάπαε την Ελλάδα –γράφει ο επτανήσιος Ιακωβάτος- επειδή η σκλαβιά της τον έκαμε ποιητή/στιχουργό (sic). Μπορούμε να καταδεχθούμε υμνητή μας τον υμνητή της Βενετιάς;»27.

Ας μη λησμονούμε, ότι η ελληνική θέση για τον ρόλο του Μπάϋρον είναι εκείνη, που διετύπωσε ο Σπυρίδων Τρικούπης για εκείνον στον επικήδειό του (20.4.1824) και έψαλαν αργότερα ο Δ. Σολωμός και ο Α. Κάλβος29. Πρέπει όμως να ομολογήσουμε, ότι την πληρέστερη αναφορά στον Μπάϋρον (σελίδες 35-199)30 έχει ο Σιμόπουλος, με αξιοποίηση όλων των γνωστών πηγών. Το συμπέρασμά του: «Τον έκλαψαν οι Έλληνες τον Bayron. Ήταν αρκετό που πέθανε στον τόπο τους. Δεν υποψιάζονταν, εκτός από ελαχίστους, μέσα στη φωτιά του πολέμου, το ρόλο του στις εσωτερικές πολιτικές και στρατιωτικές διεργασίες και τους ανταγωνισμούς των Δυνάμεων» (σ.192). Του επιρρίπτεται δε μεγάλο μέρος της ευθύνης του εμφυλίου, που έγινε «με τις ευλογίες και τη δραστήρια συμμετοχή του Byron» (σ.193). Οι γνώμες, συνεπώς, γι’ αυτόν ποικίλλουν. Και είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Δεν μπορούμε όμως να αρνηθούμε, ότι όλοι οι ούτως η άλλως χαρακτηριζόμενοι Φιλέλληνες προκάλεσαν το διεθνές πολιτικό ενδιαφέρον για τον Αγώνα και έτσι στο σύνολό τους ωφέλησαν, στην αρχή τουλάχιστον, την ελληνική υπόθεση.

Η ισχυρότερη επιβεβαίωση του κανόνα

Οι Μισσιονάριοι του Προτεσταντισμού συνιστούν παράδειγμα σαφέστατο αμφιλεγομένου Φιλελληνισμού. Η κίνηση αυτή των Προτεσταντικών Ομολογιών εμφανίστηκε στον ιστορικό ελλαδικό χώρο παράλληλα με την έναρξη της ελληνικής Επαναστάσεως31, αναπτύσσοντας εκπαιδευτική και ιατρική δραστηριότητα, που εξυπηρετούσε φυσικά τους στόχους τους32. Λόγω των ελλείψεων του Ελλαδικού πολιτειακού χώρου γίνονταν πανηγυρικά δεκτοί από την Πολιτεία και τα κρατικά όργανα. Αρκεί να λεχθεί ότι ο L. Kork33 και ο Isaak Lowndes34, αντίστοιχα, στην ελεύθερη Ελλάδα και την Κέρκυρα, ανέλαβαν υπεύθυνες θέσεις στην εκπαίδευση35. Μόνο ο Ιω. Καποδίστριας, λόγω των ουσιαστικών σχέσεών του με την Ορθοδοξία, τήρησε εφεκτική στάση απέναντί τους, που δεν παρέλειπαν να σχολιάζουν επικριτικά οι κορυφαίοι του Μισσιοναρισμού36. Τη στάση της Πολιτείας απέναντί τους συμμεριζόταν και μια όχι μικρή μερίδα του Λαού. Δεν ήταν λίγες δε οι φορές, που ονομάζονται ακόμη και σήμερα «φιλέλληνες»37 για την προσφορά τους στο ελληνικό Έθνος. Εν τούτοις οι Μισσιονάριοι, ως βρετανοί η αμερικανοί πολίτες, παρέμεναν πάντα «υπέρμαχοι του αγγλοσαξωνικού πολιτικού και πολιτιστικού μοντέλου της χώρας τους», παρουσίαζαν δε στην ελληνική κοινωνία την περισσότερο αρνητική όψη του ευρωπαϊκού Προτεσταντισμού»38.

Ο Λαός εν τούτοις και ο Κλήρος, που διαθέτουν αλάνθαστο συλλογικό κριτήριο, όσο περισσότερο ήσαν συνδεδεμένοι με την ελληνορθόδοξη παράδοση, δεν άργησαν να αντιληφθούν τα σχέδιά τους. Γι’ αυτό τους διέστελλε39 από τους αληθινούς φιλέλληνες, που ανταποκρίνονταν στις πραγματικές ανάγκες τους χωρίς στο ελάχιστο αντάλλαγμα κάθε είδους και χωρίς να θεωρούν αναγκαίο να τελούν σε συμφωνία με την πολιτική της χώρας τους για την μικρή και αδύναμη Ελλάδα.

Αγγλοαμερικανούς τους αποκαλούσε ο Λαός, επιβεβαιώνοντας με ρεαλισμό και αποτιμώντας τη δράση και τους στόχους τους. Και αυτό, διότι γρήγορα έγινε αντιληπτό, ότι δεν προσέφεραν κατ  οὐσίαν βοήθεια στους εμπερίστατους Έλληνες, αλλά επεδίωκαν τον εκπροτεσταντισμό και εκδυτικισμό της Ελλάδος40 με την επέκταση σ’ αυτήν της θρησκευτικής πίστης τους και του πνεύματος των κοινωνιών τους. Ο στόχος τους δηλώνεται απερίφραστα στην υπηρεσιακή αλληλογραφία τους. Ο αμερικανός μισσιονάριος E. Robertson σε μια σπουδαία Report του εκθέτει τους λόγους, δια τους οποίους οι μισσιονάριοι πρέπει να θέσουν υπό την καθοδήγησή τους όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία στην Ελλάδα για την αύξηση της επιρροής τους στη νέα γενεά. Στη συνείδηση των μαθητών τους θα μείνουν έτσι, πάντα ως φίλοι και ευεργέτες των Ελλήνων και θα μένουν πρόθυμοι (οι μαθηταί) να δέχονται την καθοδήγησή τους και στην υπόλοιπη ζωή τους! Αν αυτό δεν είναι «εσωτερική άλωση», τι άλλο μπορεί να είναι;41

Παραγνωρίζοντας τον ιστορικά επιβεβαιωμένο δυναμισμό της λαϊκής Ορθοδοξίας, έκαναν εκείνο που αυτοί θεωρούσαν ωφέλιμο για τον ελληνικό Λαό, σύμφωνα με το πρόγραμμά τους, επιδιώκοντας να τον προσαρμόσουν στα δικά τους μέτρα. Δεν προσέφεραν, συνεπώς, την ζητουμένη βοήθεια, αλλά τις δικές τους προκατασκευασμένες λύσεις. Γι’ αυτό και ο Λαός, με την πρακτική ψυχολογική του δύναμη, τους αντιμετώπιζε ως όλο, βλέποντάς τους ως κάτι παρέμβλητο και ξένο, χαράσσοντας μια στάση απέναντί τους, που ισχύει για τους Ορθοδόξους ως σήμερα. Γι’ αυτό στα χείλη του Λαού οι χαρακτηρισμοί «αμερικανοί» και «αγγλοαμερικανοί», πέρα του εθνογραφικού περιεχομένου τους προσέλαβαν και ομολογιακό χαρακτήρα. Ο Λαός και ο Κλήρος, ιδίως από το 1830 κ. ε., έβλεπαν τους μισσιοναρίους ως εκπροσώπους του ιδίου κόσμου και ως φορείς του ιδίου πνεύματος, απλώς ως ξένο σώμα42. Γι’ αυτό και οι Μισσιονάριοι, ως όλο, έμειναν στη συνείδηση του Λαού, ως σφήνα στον κορμό του43.

Είναι δε πλέον γνωστό στην έρευνα, ότι οι θρησκευτικές επιδιώξεις των μισσιοναρίων στην Ελλάδα έβαιναν παράλληλα με τις επιδιώξεις της δυτικής πολιτικής στον μεσογειακό χώρο44. Μέχρις ενός σημείου μπορούσαν να διακηρύσσουν, ότι δεν προπαγάνδιζαν μια συγκεκριμένη ομολογία. Άλλωστε στην καλβινίζουσα παράταξη του Προτεσταντισμού ανήκαν σχεδόν όλοι οι Μισσιονάριοι. Δεν θα μπορούσαν όμως να πείσουν, ότι δεν ενεργούσαν και ως εκπρόσωποι του έθνους τους, υποστηρίζοντας την πολιτική του, έστω και αν προφασίζονταν ότι αδιαφορούσαν για τα πολιτικά. Δεν έπαυαν να είναι οι Προτεστάντες Μισσιονάριοι Άγγλοι η Αμερικανοί.

Είναι εκπληκτική η διαπίστωση του ειδικού στο χώρο της Ιεραποστολής P. Kawerau για τους αμερικανούς μισσιοναρίους: «Αληθινή θρησκεία της Βίβλου και αμερικανικός πολιτισμός ήταν κατά βάση το αυτό … Εξάπλωση της Βίβλου, λοιπόν, σήμαινε συγχρόνως εξάπλωση αμερικανικών τάσεων και τρόπου ζωής, των οποίων συνισταμένη ήταν η ελευθερία … Εκείνος, που δεχόταν την υπεροχή της Αμερικής, θάπρεπε να καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ήσαν το δημιουργημένο από τον Θεό όργανο, με το οποίο Εκείνος μπορούσε να επιτύχει τους σκοπούς Του. Φορέας δε αυτών των σκοπών ήταν η Ιεραποστολή»45. Ο δυτικός μεσσιανισμός σ’ όλη την μεγαλοπρέπειά του!

Είναι πολύ σωστή, λοιπόν, στο σημείο αυτό η γνώμη του καθηγητού Χρ. Γιανναρά: «Δεν φαίνεται να διερωτηθήκαμε ποτέ, γιατί οι λεγόμενες Μεγάλες Δυνάμεις δεν αρκούνται στην οικονομική και πολεμική τους ισχύ, αλλά προσπαθούν και εξοδεύουν για τον χρησιμοθηρικό διεθνισμό της γλώσσας τους και τη διάδοση της παιδείας τους σε όλες τις χώρες και την ενίσχυση των ιεραποστολών τους»46. Προετοιμάζοντας την σημερινή πορεία προς την νεοεποχίτικη πανθρησκεία, οι κυρίαρχες παγκόσμιες δυνάμεις είχαν κατανοήσει, ότι ο «εκδυτικισμός» του κόσμου και εν προκειμένω της Ορθόδοξης Ανατολής, προσφέρει σταθερά την δυνατότητα για την πολιτική παγκοσμιοποίηση47. Μια ιδιαίτερη, αλλά σημαντική περίπτωση, ιδιοτελούς μισσιοναριστικού «φιλελληνισμού» υπήρξε τον 19ο αιώνα ο αμερικανός μισσιονάριος Jonas King48. Η σύγκρουσή του με την Ελληνική Δικαιοσύνη μετά την κατάδειξη της προσηλυτιστικής του δράσης, απέδειξε περίτρανα την συμπόρευση και συνεργασία μισσιοναρισμού και αμερικανικής δικαιοσύνης και πολιτικής49, με την επέμβαση της τελευταίας υπέρ του Μισσιοναρίου και την ήττα της Ελληνικής Πολιτείας.

Για την υπέρβαση της μυθοπλασίας

Για την υπέρβαση της μυθοπλασίας είναι ανάγκη το Έθνος μας να μην εθίζεται στην αποδοχή των οιωνδήποτε μύθων και στο χώρο του «Φιλελληνισμού». Πόσο μάλλον που, ως ελέχθη, εθιζόμεθα έτσι στην εναπόθεση των εθνικών μας ελπίδων στους οιουσδήποτε ξένους. Η συνειδητοποίηση του εγγενούς αυτού πάθους μας απαιτεί όμως ωριμότητα. Από ένα παρόμοιο, μάλιστα, μύθο για το «ξανθό γένος», που έτρεφε για μακρό χρόνο το Έθνος, μας αποσυνέδεσε από το 1774, μετά την συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός50. Βλέποντας την πορεία της διεθνούς πολιτικής, κατενόησε ότι το Έθνος για την ανεξαρτησία του έπρεπε να στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις, ρίχνοντας το βάρος στην ελληνορθόδοξη παιδεία. Αυτό ακριβώς θα ενστερνισθεί αργότερα και ο στρατηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης51. «Ας, μη φθάσουμε, λοιπόν, στην ακραία παραδοχή, ότι «οι φιλέλληνες εζημίωσαν την Ελλάδα»52, η ότι ούτε φίλους, ούτε αδελφούς είχε ποτέ η Ελλάδα. Μόνο εχθρούς και καταφρονητές»53. Εν τούτοις, απέναντι σε μια τέτοια γενίκευση κορυφώνεται ο σπαραγμός του Μακρυγιάννη: «Ότι μας έφαγαν οι ξένοι ως γλάροι»!54. Είναι όμως αναγκαία και μια άλλη εξ ίσου σημαντική υπέρβαση.

Πηγή της περί φιλελλήνων μυθολογίας είναι η ματαιοδοξία μας, ότι ο ελληνικός πολιτισμός και ο δυτικός πολιτισμός ταυτίζονται55, μια πεποίθηση που ριζώνει στον Αδαμάντιο Κοραή. Κατά την εύστοχη όμως παρατήρηση του π. Ιω. Ρωμανίδη56, αναζητώντας και «πλάθοντας» φιλέλληνες ο σύγχρονος «γραικύλος», αντί να αποκτήση όργανον, γίνεται «όργανον» αυτός. «Οι ξένοι, κατά τον ίδιο, καλό γνώστη της δυτικής κοινωνίας, εκλαμβάνουν (το ελληνικό φιλότιμο) ορθώς ως δουλοπρέπειαν αδυνάτου και ως μορφήν φαινομενικής μεγαλοψυχίας». Το αποτέλεσμα; «Το δουλοπρεπές φιλότιμον του Γραικύλου, εν συνδυασμώ με επίδειξιν συμμαχικής αφοσιώσεως, εμποιεί μάλλον ανησυχίαν παρά εμπιστοσύνην»57. Αυτού οδηγεί συνήθως η στερουμένη την ελληνορθόδοξη «λεβεντιά» ελληνική πολιτική και διπλωματία.

Ο Ρωμηός γνωρίζει, ότι «συμμαχία είναι συνεργασία πολιτική, οικονομική και στρατιωτική, μέσω της οποίας κάθε κράτος προστατεύει τα ιδικά του συμφέροντα και τα συμφέροντα των συμμάχων, εφ’ όσον τα συμφέροντα αυτά ταυτίζονται με τα ιδικά του συμφέροντα»58.

Ένα ακροτελεύτιο ερώτημα: Δεν υπάρχουν, λοιπόν, αληθινοί φιλέλληνες; Υπάρχουν οπωσδήποτε, αλλά είναι ανάγκη να αναγνωρίζονται με αντικειμενικότητα, κάτι που προϋποθέτει γνήσια και αυθεντικά κριτήρια. Ο όρος «φιλέλλην» στην τρέχουσα χρήση έχει σχετική σημασία. Φιλέλληνας η φιλοάγγλος η φιλοαμερικανός, είναι σε τελευταία ανάλυση εκείνος, που αποδέχεται ένα Λαό πολιτισμικά ολόκληρο και ανταποκρίνεται στις ανάγκες του και στα αιτήματά του χωρίς να επιβάλει τις δικές του λύσεις. Φιλέλληνες είναι έτσι, οι Ξένοι, που αψηφώντας την πολιτική και τα συμφέροντα της Χώρας τους, αγκάλιασαν την Ελληνική Επανάσταση, προσφέροντας σ’ αυτήν τα πάντα, όσα διέθεταν, ακόμη και τη ζωή τους. Με τον τρόπο αυτό απέδειξαν, ότι ταυτίσθηκαν με την Ελλάδα και το Λαό της, υπερβαίνοντας την ιδιότητά τους ως ξένων. Είναι όλοι εκείνοι, που τελικά έγιναν τόσο φίλοι της Ελλάδος, σ’ όλους τους τομείς της δράσης τους, ώστε να προστρέξουν στην ελληνική περιπέτεια ως Φιλέλληνες, για να ανυψωθούν τελικά σε Έλληνες.

Σημειώσεις:

Γ. Δ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 1998, σ. 1905. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην αρχαία χρήση του ο όρος «φιλέλλην» συσχετίζεται και με εκ γενετής Έλληνες, με την έννοια του φιλοπάτριδος. (Πλατ. Πολ. 470ε και Ξενοφ. Αγησ.7,4: «καλόν Έλληνα όντα φιλέλληνα είναι»), Henry Lidel- Robert Scott, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, Έκδοση «Ι. Σιδέρης, τ. 4, σ. 539. 2. Κυριάκου Σιμόπουλου, Ξενοκρατία-Μισελληνισμός και ιδιοτέλεια…, Αθήνα 1990, σ. 462 επ. Θετική προσέγγιση στου: Αποστ. Βακαλόπουλου, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού…, τ. Ε , Θεσσαλονίκη 1980, σ. 568-578 («Ο φιλελληνισμός μέσα στο πλαίσιο των μεγάλων ευρωπαϊκών ιδεολογικών ρευμάτων»), και σ. 579-609. («Η φιλελληνική κίνηση κατά χώρες). 3. Ν. Β. Τωμαδάκη, Περί των αιτίων του Φιλελληνισμού, Αθηνά , τ. 59 (1955), σ. 4-13. 4. Το «φιλελληνικό κίνημα» ήταν ένα παρακλάδι του ριζοσπαστισμού, η ριζοσπαστική του πλευρά, που απέρριπτε την αστική εκβιομηχάνιση, τον ρασιοναλισμό και τη Γαλλική Επανάσταση και περιλάμβανε στους κόλπους του φιλελεύθερους διανοουμένους, πολιτικούς και κοινωνικούς επαναστάτες, χριστιανούς ανθρωπιστές, σκεπτικιστές και άθεους» (Κυρ. Σιμόπουλος, οπ. π., σ. 466). 5. Σημαντική για την προοδευτική ανάπτυξη του φιλελληνικού ρεύματος είναι η διδακτορική διατριβή του αειμνήσου π. Αντωνίου Γ. Αλεβιζοπούλου, Η φιλελληνική κίνησις και αι πρώται εν Γερμανία Ελληνικαί Κοινότητες, Αθήναι 1979, με πλούσια βιβλιογραφία (σ. 237-255). Πρβλ. Κυριάκου Σιμόπουλου, οπ. π., σ. 465. 6. Κυριάκου Σιμόπουλου, στο ίδιο. 7. Αυτό εδήλωσε λ.χ. ο άγγλος μισσιονάριος Isaac Lowndes το 1820 κατά την διέλευσή του από την Κόρινθο. 8. Βλ. π. Γ. Δ. Μεταλληνού, Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και Ρωμηοσύνη (Έλεγχος θέσεων της Δυτικής Ιστοριογραφίας) στο: Του ιδίου, Ελληνισμός Μετέωρος, Αθήνα 1992, σ. 74-86. 9. ΑΤΙ, Χ149α, φ. 30α. (Για το Αρχείο των Αδελφών Ιακωβάτων βλ. Κ.Γ. Μπόνη, Αρχείου Σύμμικτα. Τακτοποίησις και μελέτη του Αρχείου των Οίκων (sic) Τυπάλδων -Ιακωβάτων εν Ληξουρίω της Νήσου Κεφαλληνίας. Ανατ. από τον Β Τόμο της Επετηρίδος Επιστημονικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήναι 1970, σ. 553-626. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Το Αρχείο των Αδελφών Τυπάλδων-Ιακωβάτων και η σημασία του, στο: π. Γ.Δ. Μεταλληνού-Βαρβ. Καλογεροπούλου–Μεταλληνού, Αρχείον της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης …, τ. Α , Αθήνα 2003, σ. 21 επ. 10. Το 1792. Βλ. Kallistos Ware, The fifth Earl of Guilford (1766-1827) and his secret Convertion to the Orthodox Church, στον τόμο: D. Baker (ed.) The orthodox Churches and the West (=Studies in Church History, vol. 13) Oxford 1976, σ. 256 f. 11. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Ο κόμης Φρειδερίκος-Δημήτριος Γκίλφορδ και η ιδεολογική θεμελίωση των θεολογικών σπουδών της Ιονίου Ακαδημίας, Επιστ. Επετ. Θεολ. Σχολής του Πανεπ. Αθηνών, τ. 27 (1986), σ.25-54. 12. Γεωργίου Τυπάλδου-Ιακωβάτου, Ιστορία της Ιόνιας Ακαδημίας (εκδ. Σπ.Ι. Ασδραχάς, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη ΣΠ. 37, Αθήνα 1982), σ. 9. Πρβλ. Πολιτική και Θεολογία, οπ. π., σ. 211. 13. π. Ιω. Σ. Ρωμανίδη, Ρωμαιοσύνη-Ρωμανία-Ρούμελη, Θεσσαλονίκη2002, σ. 80/1. 14. Κυρ. Σιμόπουλος, οπ. π., σ. 468. 15. Στο ίδιο, σ. 470. 16. Στο ίδιο, σ. 483. 17. Μαρία Μαντουβάλου, Ρωμαίος-Ρωμιός και Ρωμιοσύνη, στο περιοδ. Μαντατοφόρος, τευχ. 22(1983),σ. 53. 18. Σπ. Β. Μαρκεζίνη, Πολιτική Ιστορία της συγχρόνου Ελλάδος, τ. 1 (1920-1922), Πάπυρος, Σειρά Β , Αθήνα 1973, σ. 16. 19. Βλ. Αλεξ. Στ. Καριώτογλου, Η περί του Ισλάμ και της πτώσεως αυτού ελληνική χρησμολογική γραμματεία…, Αθήναι 1982, σ.162 επ. Πρβλ, π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Χρησμολογικές απηχήσεις στα Οράματα και Θάματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη, στον τόμο του Γ.Δ. Μεταλληνού, Ορθοδοξία και Ελληνικότητα, Αθήνα 1987, σ. 87-163.  20. Σπ. Μαρκεζίνη, οπ.π., σ. 15,17. 21. Στο ίδιο, σ.15. 22. Οπ. π., σ.216. 23. Στο ίδιο, σ.217. 24. Κυριάκου Σιμόπουλου, οπ.π., σ. 483. 25. Στο ίδιο, σ.485 επ., 501, 505 κ. 26. Για το τέλος του Μπάϋρον βλ. Απ, Βακαλοπούλου, Ιστορία …, τ. ΣΤ , Θεσσαλονίκη 1982, σ. 629 επ.  27. ΑΤΙ, Χφο 149α, σ. 30α. Αναφέρεται στο ποίημα του Byron, The Glaour, A fragment of a Turkish Tale, London 1813, σ.14. Τον κατηγορεί για φιλοτουρκισμό. (Πολιτική και Θεολογία, οπ.π., σ. .209/ 210.  28. Στον «Ύμνο» του. 29. Λυρικά, Ωδή 1η.  30. Κυριάκου Σιμόπουλου, Πως είδαν οι Ξένοι την Ελλάδα το ’21, τομ. Γ , Αθήνα 1981: Ωφέλησε η έβλαψε την Επανάσταση ο Βύρων; 31. Βλ. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα της Μεταφράσεως της Αγίας Γραφής εις την Νεοελληνικήν τον ιθ  αἰ., Αθήνα 2004. Αντώνιος Λ. Σμυρναίος, Στα ίχνη της ουτοπίας. Το «Φιλελληνικόν Παιδαγωγείον» Σύρου και η Προτεσταντική Ομογενοποίηση της Οικουμένης κατά τον 19ον αιώνα, Αθήνα 2006. Πόλλη Θανηλάκη, Αμερική και Προτεσταντισμός. Η «Ευαγγελική Αυτοκρατορία και οι οραματισμοί των Αμερικανών Μισσιοναρίων για την Ελλάδα τον 19ον αιώνα, Αθήνα 2005. Κυρίως για την παρουσία των Προτεσταντών Μισσιοναρίων στα Ιόνια Νησιά, βλ. Δημ. Γ. Μεταλληνός, Βρετανική Διπλωματία και Ορθόδοξη Εκκλησία στο Ιόνιο Κράτος, Κέρκυρα 2013, σ. 55 επ. Στα έργα αυτά βρίσκεται εκτενής βιβλιογραφία. 32. Βλ. στου π. Γ. Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα…, σ. 94 επ. 33. Στο ίδιο, σ. 76. 34. Στο ίδιο, σ. 78. 35. π. Γ. Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα …,σ. 400 επ. 36. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, «Η κατ’ Ανατολήν Δύσις». Ο «μετακενωτικός ρόλος των Δυτικών Μισσιοναρίων στο Ελληνικό Κράτος», στο: Του Ιδίου: «Παράδοση και Αλλοτρίωση», Αθήνα 1986 (με επανεκδόσεις), σ. 279 επ. 37. Βλ. π. Γεωργίου Δ. Δράγα, Ιωνάς Κιγκ (1792-1869), Αμερικανός Ιεραπόστολος, Φιλέλλην, εκπαιδευτικός, Θεολόγος, Αθήναι 1972, Πρβλ. άρθρο στην Θ.Η.Ε. τ. 7(1965) στ. 581 (Ν.Θ. Μπουγάτσος). 38. Δ. Γ. Μεταλληνός, Βρετανική Διπλωματία…, οπ. π., σ. 56. 39. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα …, σ. 362 επ., 367 επ. 40. Την «εκφράγκευσή της βλ. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα …, σ.104. 41. P. E. Shaw, American contacts with the Eastern Churches (1820-1870), Chicago 1937, σ. 171-178. 42. Αυτό ίσχυε, φυσικά, και για το ρωμαιοκαθολικό στοιχείο, που είχε όμως πολύ παλαιότερη παρουσία στην Ελλάδα. 43. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα…, σ. 106 επ.44. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Το Ζήτημα…, σ. 107 επ. «Η κατά Ανατολήν Δύσις», σ. 271 επ. 45. P. Kaverau, Amerika und die orientalischen Kirchen, Berlin 1958, σ. 203. 46. Χρ. Γιανναρά, Η Νεοελληνική ταυτότητα, Αθήνα 1978, σ.82. 47. Βλ. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Ορθόδοξη Οικουμενικότητα και Παγκοσμιοποίηση, στο: Του Ιδίου, Στα μονοπάτια της Ρωμηοσύνης, Αθήνα 2008, σ. 407-418. 48. Βλ. παραπάνω, σημ. 37. 49. Βλ. εκτενή αναφορά στην περίπτωση αυτή στου π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Ξένη παρέμβαση στην Ελληνική Δικαιοσύνη τον 19ον αιώνα, στο «Αντιχάρισμα» στον Καθηγητή Ιω. Κ. Παπαζαχαρίου, Αθήνα 1994, σ. 469-496. 50. Βλ. Απ. Ε. Βακαλοπούλου, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. Δ , Θεσσαλονίκη 1973, σ. 431. 51. Πρόκειται για ουσιαστική καμπή στην πορεία προς την εξέγερση. Αλλά και ο Στρατηγός Μακρυγιάννης στα «Οράματα και θάματα» «ξανθό γένος δέχεται ότι δεν είναι η Ρωσία, αλλά ο ίδιος ο Ελληνισμός. Βασ. Σφυρόερα, Σημειώσεις από την ανάγνωση των Οραμάτων του Μακρυγιάννη, στο περιοδικό «Διαβάζω», αρ. 101/5.9.84, σ.77. 52. Κυριάκος Σιμόπουλος, σ. 480. 53. Στο ίδιο, σ.481. 54. Απομνημονεύματα, εκδ. Βαγιανάκη, τομ. Β , σ. 162. 55. π. Ιω. Σ. Ρωμανίδη, Ρωμαιοσύνη, οπ. π., σ. 80. 56. Στο ίδιο, σ. 218. 57. Στο ίδιο, σ. 217. 58. Στο ίδιο, σ. 219.

Ορθόδοξος Τύπος

Τί είναι τα πάθη και οι αρρώστιες της ψυχής;

1. Τί είναι τα πάθη και ποιά τα μεγαλύτερα από αυτά;

Από την αρχή της δημιουργίας του ο άνθρωπος, ως θεοειδής, δε δεχόταν στη σκέψη και στη ζωή του το παράλογο. Οι σκέψεις και οι κινήσεις του ήταν ορθές, γιατί φωτιζόταν από τη θεία Χάρη. 

Αφού πλανήθηκε και απέκοψε τη σχέση του με το πρώτο αίτιο της παντελειότητας, αμέσως συντρίφτηκε η προσωπικότητά του και το πρώτο «απλούν» διαδέχθηκε το «σύνθετον». Με αυτόν τον τρόπο τοποθετήθηκε το παράλογο στη θέση του λογικού. Από τότε όλες οι δυνάμεις της ανθρώπινης προσωπικότητας διαστράφηκαν προς τη βία του παραλόγου και δημιούργησαν τα πάθη. Οι λογισμοί και οι πράξεις δεν κινούνται με βάση τη σωστή «χρεία», αλλά με βάση την πονηρή έξη και συνήθεια και σύμφωνα με το πονηρό πάθος που επικρατεί.
Κάθε σκέψη και ενέργεια του παραλόγου είναι και λέγεται πάθος, γιατί δεν λειτουργεί με τους νόμους του λογικού ή της «χρείας», αλλά με τις παρά φύση ορμές, στις οποίες υπάρχει η κτηνωδία και ο δαιμονισμός.
Η αρχή του πάθους βρίσκεται στην παράλογη χρήση των νοημάτων, η οποία 
φέρνει σαν πράξη την παράχρηση των πραγμάτων. Αυτό είναι το «κατ’ ενέργεια» παράλογο, που είναι πρακτική διαστροφή, το οποίο όχι μόνο η θεία δικαιοσύνη κατηγορεί, αλλά και η ανθρώπινη καταδικάζει. Γι’ αυτό υπάρχουν τα δικαστήρια και οι φυλακές.
Οι τρεις μεγάλοι γίγαντες των παθών, όπως τους αποκαλούν οι Πατέρες μας, είναι η φιληδονία, η φιλαργυρία και η φιλοδοξία. Αν αυτοί επικρατήσουν γεννούν άλλους τρεις τυράννους αντάξιούς τους: την αμέλεια, τη λήθη και την άγνοια, που συντρίβουν τις ψυχικές δυνάμεις και το νου. Όποιος επιθυμεί λεπτομερέστερη περιγραφή του νόμου της διαστροφής, ας μελετήσει τα συγγράμματά μας «Άσκηση, η μητέρα του Αγιασμού» και «Βατοπαιδινές Κατηχήσεις»
2. Τί είναι οι ηδονές; Ποιές είναι αθώες και ποιές ένοχες;
Ηδονές είναι όσα «ηδύνουν» και γλυκαίνουν τη ζωή μας και είναι διπλές καθώς και η φύση μας είναι διπλή. Όπως είμαστε σώμα και ψυχή και καθένας έχει τις αισθήσεις και τα μέλη του, έτσι και οι ηδονές ανήκουν και στα δύο μέρη. Είναι οι σωματικές ηδονές, που γίνονται αισθητές μέσω των μελών του σώματος· είναι και οι πνευματικές, που ανήκουν στον ψυχικό και πνευματικό μας κόσμο.
Οι ηδονές προκύπτουν, ως επί το πλείστον, από τη δραστηριότητά μας και παρηγορούν ή απογοητεύουν ανάλογα με την ορθή ή τη λανθασμένη ενέργειά μας. Αν το πρόγραμμα και ο σκοπός των κινήσεών μας είναι «κατά Θεόν» και σύμφωνα με το θέλημά του, τα συναισθήματα και οι ηδονές, που προκύπτουν, είναι ευχάριστες και γλυκαίνουν. Αν όμως, οι προτιμήσεις και ενέργειές μας είναι παράλογες και εμπαθείς, τότε αισθανόμαστε αποτροπιασμό και απέχθεια.

Διαβάστε εδώ:

Οι ηδονές όμως, που συναρπάζουν περισσότερο και αποπλανούν, έχουν σχέση με τη βιολογική μας υπόσταση και βρίσκονται στα σωματικά μέλη και αισθητήρια. Την πρώτη θέση έχουν η γεύση, η αφή και η όσφρηση. Τα συναισθήματα της γλυκύτητας, που προκαλούνται όταν έρθουμε σε επαφή με τις ύλες και τα πράγματα, λέγονται ηδονές.
Εδώ χρειάζεται η διάκριση του ορθού μέτρου, για να αποφευχθεί η παράχρηση. Απαραίτητο στοιχείο της ζωής είναι η βιολογική μας υπόσταση, της οποίας το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται στις τρεις αισθήσεις και σ’ αυτές λειτουργεί η ικανοποίηση και ηδονή.
Αν ο άνθρωπος θυμάται τον προορισμό του -και το ότι τρώει για να ζει-, τότε ελέγχει τις ηδονές, που προκύπτουν από το νόμο της «χρείας». Αν όμως, αλλοίμονο, ζει για να τρώει και να σπαταλά -πράγμα που επικρατεί στην εποχή μας-, τότε τη θέση παίρνει το παράλογο, που ντρέπομαι και να το περιγράψω ακόμη.
Υπάρχουν όμως και του ηθικού και αισθησιακού μέρους οι ηδονές με κύριο κεφάλαιο τη γενετήσια ορμή και σχέση. Εδώ προκύπτει ο πραγματικός λαβύρινθος της διαστροφής και εδώ είναι του «βύθιου δράκοντα» τα πολυπληθή τρόπαια!
Ο νόμος και ο λόγος της αναπαραγωγής -ως βασική αναγκαιότητα στην παρούσα μας εξορία-, γίνεται το ισχυρότατο θέλγητρο της προσεγγίσεως των δύο φύλων. Και τότε αρχίζει η βιαιότερη πρόφαση του παράνομου ηδονισμού, που κυριολεκτικά συντρίβει την άπειρη νεολαία.
Περιγράψαμε με συντομία τις αφορμές των ηδονών. Απομένει η σύνεση της αρνήσεως τους, για να μη θρηνούμε τα αναρίθμητα ερείπια από την παράλογη παραδοχή και χρήση τους. Αυτά αφορούν τις ηδονές στον αισθητό μας χώρο και κόσμο.
Υπάρχουν όμως και οι πνευματικές ηδονές, που πράγματι μας ξεκουράζουν και ενθαρρύνουν. Πνευματικές ηδονές είναι οι ενέργειες και οι καρποί της θείας Χάριτος, που παρηγορούν και ανακουφίζουν τον ψυχικό μας κόσμο, φωτίζουν το νου, ειρηνεύουν την καρδιά, παρηγορούν τις αισθήσεις και αυξάνουν το θάρρος και την ελπίδα στις δυσκολίες της ζωής. Η χαρά, η ειρήνη, η υπομονή, η ανεκτικότητα και όσα είναι γεννήματα της αγάπης και της συμπάθειας, τί άλλο είναι παρά πνευματικές ηδονές; Όλοι οι καρποί και τα προϊόντα της αυτοθυσίας, που η αγάπη επιβάλλει, είναι η γλυκύτερη πνευματική ηδονή που προκαλεί τη μεγαλύτερη ευτυχία στη ζωή μας.
Υπάρχουν όμως και οι υπερφυσικές ηδονές, που αν και ανήκουν στη μεταφυσική του άλλου κόσμου, μας τις παραχωρεί η θεία ευσπλαχνία απ’ αυτήν τη ζωή, σαν προοίμιο της μακαριότητας που μας αναμένει. Οι ηδονές αυτές, ως υπερφυσικές, δεν ελέγχονται, ούτε προγραμματίζονται από μας στον κόσμο αυτόν, αλλά χαρίζονται από τη θεία παναγάπη σ’ όσους αγωνίζονται σωστά για θάρρος και παρηγοριά. Μερικές απ’ αυτές είναι η ειρήνη των λογισμών, η ελευθερία από την πάλη με τα πάθη, η τέλεια νέκρωση όσο άφορα τα πράγματα και τα νοήματα αυτού του κόσμου, αλλά και η επιφοίτηση της Χάριτος σε όσους πέτυχαν την καθαρότητα της καρδιάς. Αυτοί «πάσχουν τα θεία» και εξέρχονται από το χώρο, τον τρόπο και την αίσθηση του κόσμου. Αυτοί είναι εκείνοι στους οποίους μαρτυρεί ο Κύριος μας ότι θα εμφανίσει τον εαυτό του και μαζί με τον Πατέρα του θα «ποιήσουν μονήν». Όσοι θέλουν να απολαύσουν αυτά τα υπερφυσικά δώρα και χαρίσματα, ας φροντίζουν να τηρούν τις εντολές και ο Κύριος είναι «πιστός εν πάσι τοις λόγοις αυτού».
3. Τί είναι το καλό και το κακό και πότε ενεργούν;
Το καλό είναι αυτός ο ίδιος ο Θεός, όσα προέρχονται απ’ Αυτόν και όσα τον περιστοιχούν. Το καλό εντοπίζεται και στην ανθρώπινη προσωπικότητα πριν την πτώση και μετά, στην ανάπλαση του αγιασμού. Το καλό ακόμα, είναι η έννοια του ορθού, του λογικού και η σχέση μεταξύ τους. Είναι η ολοκληρωτική απουσία του παραλόγου, του πονηρού και της διαστροφής.
Αντίθετα το κακό είναι η διαστροφή και η κατάργηση όσων περιγράψαμε για το καλό. Όσα προέρχονται απ’ αυτό είναι μόρια και μέλη του θανάτου, αυτό το ίδιο το «σώμα του θανάτου», που έχουν πατέρα και προαγωγό το διάβολο και τα πάμπολλά του όργανα.
Και από τη μια πλευρά το καλό είναι ύπαρξη και οντότητα, αφού είναι πρόσωπο και προέρχεται από τον ίδιο το Θεό, ενώ από την άλλη το κακό δεν υπάρχει σαν οντότητα και σαν στοιχείο, αλλά δημιουργήθηκε σαν παράσιτο από την έλλειψη του καλού, όπως ακριβώς το σκοτάδι που εμφανίζεται με την απουσία του φωτός. Το κακό από μόνο του είναι «μη ον» και ανύπαρκτο και επομένως δεν πρέπει να απειλεί και να εκφοβίζει. Η δική μας αμέλεια και προδοσία του δίνει ύπαρξη. Μοιάζει με εκείνον που σβήνει το φως και τον καλύπτει το σκοτάδι.
Ο Λόγος του Θεού, η Αυτοαλήθεια, λέει αυτήν την πραγματικότητα: «Ο μη ων μετ’ εμού κατ’ εμού έστι και ο μη συνάγων μετ’ εμού σκορπίζει» (Ματ. 12,30). Αυτό πάλι υπαινίσσεται όταν μας προκαλεί στη διαμονή μαζί του, που είναι το απόλυτο καλό. «Μείνατε εν εμοί καγώ εν υμίν… ο μένων εν εμοί καγώ εν αυτώ ούτος φέρει καρπόν πολύν, ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ίω. 15,4.5).
4. Πώς ο Κύριος αλλού λέει «μη κρίνετε» και αλλού «την δικαίαν κρίσιν κρίνατε»;
Ίσως νομίσει κανείς ότι εδώ παρουσιάζεται διαφωνία. Το «μη κρίνετε» επιβάλλεται ειδικά στον άνθρωπο, γιατί δεν έχει την ικανότητα να βλέπει τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα. Ο ίδιος, ως ατελής, είναι πάντοτε υπεύθυνος των δικών του λαθών και σφαλμάτων. Επομένως τα συμπεράσματά του θα είναι λανθασμένα και ατελή.
Μόνον ο πανυπερτέλειος Θεός δικαιούται και αρμόζει να κρίνει. Ως αλάνθαστος και τέλειος μπορεί να κρίνει δίκαια, αφού βλέπει όχι μόνο την εξωτερική πλευρά των πραγμάτων, αλλά και το σκοπό για τον οποίο έγιναν. Άρα μόνο ο Θεός, «ο ειδώς τα πάντα προ γενέσεως αυτών» -και που γνωρίζει το νου των ανθρώπων-, μπορεί να κάνει αλάνθαστη κρίση.
Ο άνθρωπος είναι ένοχος και για έναν άλλο λόγο, όταν κρίνει τον πλησίον του· παραβαίνει το νόμο της αγάπης. Ενώ δηλαδή «οφείλομεν τας ψυχάς υπέρ των αδελφών ημών τιθέναι» (πρβλ. Α’ Ιω. 3,16), εμείς τους κρίνουμε, αν και είμαστε βαρύτερα και περισσότερο ένοχοι. Ο Κύριος μας ορίζει: «ό αναμάρτητος υμών πρώτος τον λίθον βαλέτω» (πρβλ. Ίω. 8,7), Ποιος είναι όμως αναμάρτητος ανάμεσα στους κρίνοντες ανθρώπους;Ο άλλος λόγος του Κυρίου μας, «τήν δικαίαν κρίσιν κρίνατε», αναφέρεται ακριβώς στην επίγνωση της θέσεως μας, ώστε να αποφεύγουμε την απερισκεψία και την αυθάδεια. Ο ίδιος ο Θεός μόνος του λέει «εμοί εκδίκησις εγώ ανταποδώσω» (Ρωμ. 12,19). Η πραγματικά δίκαιη κρίση είναι η επίγνωση της προσωπικής μας ενοχής. Πώς κανείς θα κρίνει τους άλλους ενώ αυτός είναι βαρύτερα ένοχος; Εδώ έχει θέση το «έκβαλε πρώτον την δοκόν εκ του οφθαλμού σου και τότε διαβλέψεις εκβαλείν το κάρφος εκ του οφθαλμού του αδελφού σου» (Ματθ. 7,5).
5. Πώς μπορεί να θεραπευτεί ο ασθενής χαρακτήρας που εύκολα πέφτει στην κατάκριση;
Κάθε ανθρώπινος χαρακτήρας θεωρείται ασθενής, όταν απουσιάζει απ’ αυτόν η θεία Χάρη, που τελειοποιεί και συνέχει τα πάντα, αφού «τα ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα αναπληροί». Αυτό τονίζει και ο Κύριος μας, όταν λέει ότι «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. 15,5). Έκτος όμως της παρουσίας της Χάριτος, απαραίτητα χρειάζεται και η ανθρώπινη πρόθεση και συνεργασία, σύμφωνα με τους ηθικούς κανόνες της λογικής και τις θείες εντολές, που θα προκαλέσουν τη θεία επέμβαση.
Ο άνθρωπος που εύκολα κατηγορεί, το κάνει γιατί συνήθισε να ερευνά τις ξένες πράξεις και σκέψεις παρά τις δικές του. Λησμόνησε τα λόγια της Γραφής «μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε» και το «εν ω κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε»
Η τόσο εύκολη συνήθεια της κρίσεως ξένων λόγων και πράξεων είναι ψυχική αρρώστια που προέρχεται από πώρωση της λογικής δυνάμεως του νου, που είναι μάλλον γέννημα του εγωισμού.
Η εσωστρέφεια, που συνοδεύεται από την αυτομεμψία, κρίνεται απαραίτητη για τη διάγνωση και επίγνωση των δικών μας σφαλμάτων και λαθών. Απαραίτητος κανόνας και δόγμα της ζωής είναι η ευαγγελική νομοθεσία, χωρίς την οποία ο άνθρωπος δεν ορθοποδεί. Ο «νόμος του πνεύματος της ζωής» (Ρωμ. 8,2), που είναι σε θέση να απελευθερώσει από το θάνατο στον οποίο κατρακυλήσαμε, μας χαράζει τους καινούργιους δρόμους της ζωής. Η αγάπη ενώνει τα «διεστώτα εις εν», δημιουργεί ένα δεσμό, μια κοινωνία. Μας διδάσκει ότι «οφείλομεν τας ψυχάς υπέρ των αδελφών ημών τιθέναι» (Α’ Ιω. 3,16) και «αλλήλων τα βάρη βαστάζετε» (Γαλ. 6,2) και «πάντα ημών εν αγάπη γινέσθω» (Α’Κορ. 16,14).
Η άγνοια της ευαγγελικής διδασκαλίας επιτρέπει την επίδραση του παραλόγου και απομακρύνει τη θεία Χάρη. Επειδή ο άνθρωπος δεν έχει γνώση του Θεού και άρα δεν έφτασε ακόμη στο φωτισμό, πλανάται στις κρίσεις του. Απ’ εδώ αρχίζει το δικαίωμα του «γιατί;», του «αν» και του «μήπως;» και ξεκινά η κατάκριση, η αντίσταση, η απείθεια, το μίσος και γενικά η κακία.
Αναίρεση σε όλα αυτά μπορεί να προσφέρει ο Κύριος μας με το λόγο του: «εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ίω. 13,34) και «εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί έστε εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (Ίω. 13,35). Όποιος φρόντισε να κρατήσει το νόμο της ευαγγελικής αγάπης σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου μας, απαλλάσσεται από την περιεκτική κακία. Τότε ούτε κρίνει, ούτε επιβουλεύεται, ούτε κακοποιεί. Χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια απαλλάσσεται από τον παλαιό άνθρωπο και από όλο το νόμο της διαστροφής, αφού όλα τα ρυθμίζει η αγάπη.
6. Τι είναι η αναισθησία κατά τους πατέρες της Εκκλησίας;
Μόνο ο Θεός μπορεί να μας σκεπάσει από αυτόν τον όλεθρο, που αν τον παρομοιάζαμε με τη μαύρη πλάκα του θανάτου ή ως θάνατο πριν το θάνατο δε θα κάναμε λάθος. Αναισθησία είναι η αδράνεια και νέκρωση όλων των ψυχικών κινήσεων και διαθέσεων, που περιέχει η λογική φύση μας. Αναισθησία είναι ακόμη η αποβλάκωση, τα ιδιώματα της κατωτερότητας και ο σβησμός της απελπισίας!
Όλα αυτά είναι γεννήματα και προϊόντα του ολέθριου πάθους της αμέλειας. Αν επικρατήσουν θα επιφέρουν την κατάργηση κάθε πνευματικού προγράμματος, την χωρίς προφυλάξεις επαφή με τις απαγορευμένες προκλήσεις και τέλος την πλήρη υποταγή στην περιεκτική φιλαυτία και στη φιληδονία, που θεωρείται ρίζα όλων των κακών.
Επιστέγασμα αυτής της διαστροφής είναι η απιστία, που αν βρει χώρο στην ψυχή του ανθρώπου, μόνο
ευχές και δάκρυα αγίων μπορούν να βοηθήσουν, καθώς και η αδιάλειπτη και επίμονη προσευχή με αυτομεμψία και ταπείνωση. Εξίσου βοηθούν και η εκούσια υποταγή και υπακοή, η αυταπάρνηση, καθώς και η αποφυγή των αιτίων που προκαλούν.
7. Πόσο βλάπτει ο θυμός και ποιά είναι τα αίτια που τον προκαλούν;
«Οργή δικαιοσύνην Θεού ου κατεργάζεται» (Ιακ, 1,20). Έτσι χαρακτηρίζει ο απ. Ιάκωβος την ολεθριότητα του θυμού. Και οι προφήτες μας αναφέρουν: «ανήρ θυμώδης ουκ ευσχήμων» (Παρ. 11,25) και «εταράχθη από θυμού ο οφθαλμός μου» (Ψαλμ. 6,8). Και οι θεόπνευστοί μας Πατέρες τονίζουν με έμφαση: «ανήρ θυμώδης καν νεκρόν εγείρει ουκ εστίν ευπρόσδεκτος».
Αν ο δημιουργός, συνοχέας και κύριος του σύμπαντος, είναι πράος και ταπεινός, φαντασθείτε το αποκορύφωμα της διαστροφής και παραμορφώσεως: το μόριο της κτίσεως -ο άνθρωπος-, να είναι σκεύος του θυμού! Τί άλλο είναι ο θυμός παρά η θέση του παραλόγου, ο τόπος του ολέθρου, η μερίδα και η φύση του διαβόλου, αυτή η ίδια η απώλεια σε αντίθεση με το Θεό, που είναι παναγάπη;
Τα αίτια, που προκαλούν το πάθος του θυμού, είναι ποικίλα, αλλά συγγενικά και αλληλοεξαρτώμενα, αφού τα συνδέει, η ιδιοτέλεια, το συμφέρον και γενικά η φιλαυτία. Όπου επικρατήσει ο ολέθριος ατομισμός δεν απουσιάζει και η σκιά του, που είναι ο θυμός!
Η περιεκτική φιλαυτία διαιρείται σε δύο μέρη, την υλική (σωματική) και την πνευματική (ψυχική). Ως εκ τούτου ερεθίζονται και τα δύο είδη των παθών, τα
σωματικά και τα ψυχικά. Γιατί παρουσιάζεται ο θυμός; Επειδή φράζεται ο δρόμος της νομιζόμενης φιλαυτίας. Στους εμπαθείς και αιχμαλώτους στα σωματικά πάθη, που κυριαρχούν οι παράλογες ορέξεις και οι ηδονές, ο θυμός κινείται από το φόβο της στερήσεως της ικανοποιήσεώς τους.
Το ίδιο γίνεται και στους αιχμαλώτους των ψυχικών παθών, όπως της φιλοδοξίας, του εγωισμού, της υπερηφάνειας, των τιμών, των προβολών, των επαίνων κ.λπ. Όλα αυτά είναι τα κίνητρα και εργαλεία του θυμού, που μας χωρίζει από την παναγάπη και τη ζωή -το Θεό-, και μας ετοιμάζει τόπο στον Άδη και το θάνατο, τον τόπο του σατανά!
Τη λύτρωση και ελευθερία μας υποδεικνύει ο Κύριος μας, η ανάσταση και ζωή, διδάσκοντάς μας την αρμόζουσα συμπεριφορά: «Ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη» (Εφ. 4,2), «μηδείς το εαυτού ζητείτω αλλά το του ετέρου» (Α’ Κορ. 10,24), «παντί τω αιτούντι σε δίδου και από του αίροντος τα σα μη απαίτει» (Λουκ. 6,30), «αγαπάτε τους εχθρούς υμών, εύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων» (Ματ. 5,44), «Όσα αν θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς» (Ματ. 7,12) και «ευλογείτε και μη καταράσθε» (Ρωμ. 12,14)
8. Τί είναι η συκοφαντία και γιατί πρέπει να την υπομένουμε;
Η συκοφαντία είναι το απαισιότερο φάσμα του μίσους και της κακότητας και το οδυνηρότερο τραύμα γι’ αυτόν που την υφίσταται. Η συκοφαντία είναι το αμυντικό όπλο της κατωτερότητας. Επειδή δεν μπορεί να σκεπάσει τη γύμνωση και ευτέλειά της, προσπαθεί να αμαυρώσει αυτούς που βρίσκονται πιο ψηλά για να δικαιωθεί, όπως νομίζει.
Επειδή είναι ψεύτικη και άδικη επιβουλή είναι το βαρύτερο τραύμα γι’ αυτόν που την πάσχει. Δίκαια ο προφήτης Δαβίδ απευθυνόμενος στο Θεό έλεγε: «λύτρωσαί με από συκοφαντίας ανθρώπων, και φυλάξω τας εντολάς σου» (Ψαλμ. 118,134). Ο εχθρός διάβολος γνωρίζει τη σκληρότητα και την οδύνη, που προκαλεί αυτή η κακία και τη μεταχειρίζεται κατά των ισχυρών του αντιπάλων. Σκοπός του είναι να λυγίσει την καρτερία τους. Την προκάλεσε μάλιστα και στον Κύριο μας, μέσω των Φαρισαίων.
Η συκοφαντία ως προς την κακότητα και πονηρία κατέχει την πρώτη θέση στον κατάλογο της κακοήθειας. Έχει όμως και την πρώτη θέση στον κατάλογο της αξιοπρέπειας και του ενάρετου βίου. Η αξιομισθία της ξεπερνά τους βαθμούς της περιεκτικής φιλοπονίας.
Μόνο η χάρη και η σκέπη της θεοπρεπούς αγάπης μπορεί να κρατήσει το βάρος αυτό της άδικης συκοφαντίας. Ο πιστός ας έχει ως πρότυπο τον Κύριο μας, που συγχωρούσε τους διαβολοειδείς συκοφάντες. «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τί ποιούσι» (Λουκ. 23,34). Όσοι σήκωσαν αυτόν τον βαρύτατο σταυρό κέρδισαν και τον αντάξιο μακαρισμό: «Μακάριοι έστε όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι πάν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών, ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματ. 5,11).
Ως φορείς και οπαδοί της αγάπης ανεχόμαστε και υπομένουμε τη διαβολικότερη αυτή πληγή με πρότυπο τον Κύριο μας και μαθαίνουμε ότι «ο μισθός ημών πολύς εν τοις ουρανοίς» (Ματ. 5,12).
πηγή: Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Συζητήσεις στον Άθωνα», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13, σ. 33-48

vimaorthodoxias.gr 

eleftheroiellines.